Nagpur News : कापूस बियाण्यांच्या पाकिटासोबत कंपन्यांकडून कोणतीच तांत्रिक माहिती उपलब्ध करून दिली जात नाही. त्याचा उत्पादकता आणि उत्पन्नावर थेट परिणाम होत असल्याची बाब केंद्रीय कृषी मंत्रालयाने गांभीर्याने घेत कापूस बियाणे पाकिटासोबत शास्त्रोक्‍त माहितीचा संदर्भ असलेले घडीपत्रक उपलब्धतेचे निर्देश दिले आहेत.
देशात सुमारे १३० लाख हेक्‍टर, तर राज्यात सुमारे ४५ लाख हेक्‍टरवर कापसाची लागवड होते. याकरिता हंगामात मोठ्या प्रमाणावर कापूस बियाणे पाकिटांची मागणी राहते. जमीन, खत व्यवस्थापन व इतर बाबी उत्पादकतेवर परिणाम करणाऱ्या ठरत असल्या, तरी त्याबाबत कोणतीच माहिती कंपन्यांकडून बियाणे पाकिटासोबत दिली जात नाही.
या पार्श्‍वभूमीवर शेतकरी संघटनाप्रणीत तंत्रज्ञान व कृषी विज्ञान आघाडीने बियाणे पाकिटासोबत माहिती पत्रकाची उपलब्धता करावी, अशी मागणी केंद्रीय कृषी मंत्रालयाच्या स्तरावर केली होती. ही मागणी व्यवहार्य असल्याने त्याची दखल घेत केंद्रीय कृषी मंत्रालयाच्या गुणवत्ता नियंत्रण विभागाचे उपायुक्‍त डॉ. दिलीप श्रीवास्तव यांनी कापूस बियाणे पाकिटासोबत माहितिपत्रक देण्याचे आदेश बजावले आहेत.
नॅशनल सीड असोसिएशन ऑफ इंडिया आणि एफएसएस (फेडरेशन ऑफ सीड इंडस्ट्री ऑफ इंडिया) यांनी त्यांच्या अधिनस्त असलेल्या कंपन्यांना या संबंधीची सूचना देत या निर्देशाचे पालन करण्यास बाध्य करावे, असेही शासन आदेशात नमूद केले आहे.
त्यामुळे यंदाच्या हंगामात बियाणे पाकिटासोबत माहितिपत्रकाची उपलब्धता देखील कंपन्यांना करावी लागणार आहे. दरम्यान, केंद्र सरकारकडून घेण्यात आलेल्या या निर्णयाचा कापूस उत्पादकांना फायदा होणार आहे. यातूनच उत्पादकता वाढणार असल्याने या निर्णयाबद्दल यवतमाळ-वाशीम मतदार संघाचे खासदार संजय देशमुख यांनी केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराजसिंह चौहान यांचे आभार मानले आहेत.
...यामुळे घेतला निर्णय
कापूस उत्पादक शेतकरी वाणाचा कालावधी, संबंधित वाणाला लागणारी जमीन, सिंचन, खते याबाबींपासून अनभिज्ञ असतो. त्याचा कापसाची उत्पादकता आणि शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नावर परिणाम होत कापूस उत्पादक शेतकऱ्यांना नुकसान सोसावे लागते. त्यामुळेच कापूस बियाणे पाकिटासोबत माहितिपत्रक देण्यात यावे, असे निर्देश केंद्र सरकारने दिले आहेत. या पत्रकावरील माहिती स्थानिक भाषेसोबतच हिंदी, इंग्रजीमध्ये असावी, असेही आदेशात नमूद आहे.
कापूस वाणाची गुणवैशिष्ट्ये वेगळी
कोरडवाहू क्षेत्राचा कापूस क्षारतेला संवेदनशील असतो. त्याचा विपरीत परिणाम झाडाच्या वाढीवर होत पात्या, फुले आणि बोंडगळ होऊ शकते. त्यातच कोरडवाहू वाण हे मॉन्सून कालावधीत परिपक्‍व होते. कोरडवाहू वाणाचा परिपक्‍वता कालावधी १५० दिवसांपेक्षा कमी असतो. त्यामुळे कोरडवाहू क्षेत्राकरिताच्या वाणाची गुणवैशिष्ट्ये वेगळी असता. याउलट सिंचन क्षेत्रातील वाण कोरडवाहू आणि बागायती दोन्ही क्षेत्रात येऊ शकते. बागायती वाण हे १८० दिवस कालावधीचे राहते.
ॲग्रोवनचे सदस्य व्हा
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.