Cotton Research Center : केंद्रिय कापूस संशोधन संस्थेत मिळणार कृषी शिक्षणाचे धडे

Nagpur News : भारतीय कृषी संशोधन परिषदेअंतर्गत असलेल्या भारतीय कृषी संशोधन संस्थेला सध्याचा अभिमत विद्यापीठाऐवजी राष्ट्रीय स्तरावर मेगा विद्यापीठाचा दर्जा देण्याचे प्रस्तावीत आहे.

त्या पार्श्‍वभूमीवर देशभरात १३ ठिकाणी शैक्षणिक हब मंजूर करण्यात आले आहेत. नागपुरातील केंद्रिय कापूस संशोधन संस्थेचाही त्यामध्ये समावेश असून, या ठिकाणी विद्यार्थ्यांना पदव्युत्तर आणि पीएचडी अभ्यासक्रम पूर्ण करता येणार आहे.

जागतिक पातळीवर कृषी शिक्षणाचा दर्जा सुधार आणि संशोधनाला चालना मिळावी यासाठी मेगा विद्यापीठाची संकल्पना आहे. त्याच धर्तीवर देशात भारतीय कृषी संशोधन संस्थेला मेगा विद्यापीठ म्हणून मान्यता देण्याचे प्रस्तावीत आहे. सध्या आयएसआरआय हे अभिमत (डिम्ड) विद्यापीठ आहे. परिणामी त्याला मर्यादा आहेत.

‘आयएआरआय’ला स्वतंत्र मेगा विद्यापीठाचा दर्जा प्राप्त व्हावा याकरिता या विद्यापीठाच्या कार्यक्षेत्रात शैक्षणिक संस्था असणे गरजेचे आहे. त्यामुळेच भारतीय कृषी संशोधन परिषदेअंतर्गत असलेल्या संस्थांमध्ये शैक्षणिक हब स्थापन करण्याला मान्यता देण्यात आली आहे. देशभरात तब्बल १३ संस्थांमध्ये अशा प्रकारचे हब मंजूर करण्यात आले असून, महाराष्ट्रात नागपुरातील केंद्रिय कापूस संशोधन संस्थेचाही त्यामध्ये समावेश आहे.

‘सीआयसीआर’अंतर्गत विद्यार्थ्यांना शिकविण्याकरिता ४० प्राध्यापक व ३१ रिसर्च गाइडची उपलब्धता करून देण्यात आली आहे. या वर्षी पहिल्या टप्प्यात पदव्युत्तर तसेच पीएचडी अभ्यासक्रमाकरिता प्रवेश प्रक्रिया राबविण्यात आली असून, कीटकशास्त्र (एन्टॉमॉलॉजी) तसेच रोगनिदानशास्त्र (पॅथॉलॉजी) या विद्याशाखाकरिता हे प्रवेश देण्यात आले आहेत.

पुढील वर्षी कृषिशास्त्र (ॲग्रोनॉमी), मृद्‍ विज्ञान तसेच जैव तंत्रज्ञान (बायो-टेक्‍नॉलॉजी) या विद्याशाखांकरीता देखील प्रवेश प्रक्रिया राबविण्यात येणार असल्याचे संस्थेचे संचालक डॉ. वाय. जी. प्रसाद यांनी सांगितले. ‘आयएआरआय’ विद्यापीठाद्वारे उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्र मिळणार असून, पात्र विद्यार्थ्यांकरिता फेलोशिपची सुविधादेखील असल्याचे ते म्हणाले.