Farmer Struggles: महाग कृषी निविष्ठांमुळे केळी बागायतदार जेरीस

Jalgaon News: बाजारपेठेतील स्पर्धा, अस्थिर शेतीमाल दर व नैसर्गिक समस्यांचा फटका अशा स्थितीत महाग केळी रोपांमुळे शेतकऱ्यांच्या खिशावरील ताण, खर्च वाढणार आहे. केळी रोपांसह कंद, खतांची दरवाढ झाली आहे. दुसरीकडे केळी दर फारसे वाढलेले नाहीत. यामुळे शेतकरी अडचणीत व जेरीस आल्याची स्थिती आहे.

पपई लागवड वाढताच पपई रोपांची दरवाढ झाली. यानंतर नव्या वर्षात किंवा २०२५ च्या सुरुवातीलाच केळी रोपांच्या दरातही मोठी वाढ खानदेशात झाली आहे. खानदेशात केळीची लागवड सतत वाढत आहे.

पपई लागवडही वाढली आहे. पपई दर मागील हंगामात कमी होते. यंदा दर स्थिर आहेत. अशात पपई लागवड यंदा नोव्हेंबर व डिसेंबर या कालावधीत झाली. पपई रोपांचे दर मागील हंगामात नऊ ते १३ रुपये प्रति रोप, असे होते. यंदा पपई रोपांचे दर ११ ते १७ रुपये प्रति रोप, असे झाले.

केळी रोपांनंतर केळी कंद दरही वाढले आहेत. सहा ते सात रुपये प्रतिकंद असे दर सध्या आहेत. पोहोच साडेसात ते आठ रुपये दर आहे. दुसरीकडे नफा मात्र घटत आहे. कारण केळी दरात वाढ फारशी नाही.

केळी रोपांच्या दरांवर हवे नियंत्रण

केळी रोपांची मागणी पाच ते सात वर्षांपूर्वी कमी होती. परंतु चार वर्षांत केळीच्या उतिसंवर्धित रोपांची मागणी सतत वाढली आहे. यामुळे रोपांचे दर सतत वाढले. काही वर्षींपूर्वी केळी रोपांचे दरही नऊ ते १३ रुपये प्रतिरोप, असे होते. यानंतर ११ ते १५ रुपये प्रतिरोप, असे दर झाले. पुन्हा दरवाढ झाली. त्यात दर १४ ते १७ रुपये प्रतिरोप, असे विविध कंपन्यांनी निश्चित केले. आता १७ ते २१ रुपये प्रतिरोप, असे दर (पोचसह) आहेत. केळी रोपांच्या दरांवर कृषी विभाग, शासनाचे कोणतेही नियंत्रण नाही.

विद्राव्य खते महागली

खतांची दरवाढ सुरूच आहे. ही खते दिल्याशिवाय केळीचे हवे तसे उत्पादन येत नाही. केळी घडांवरही दोन-तीन वेळेस फवारणी घ्यावी लागते. करपा, कुकुंबर मोझॅक विषाणू व अन्य रोगही केळीत येतात. दुसरीकडे मजूर कमी होत आहेत. मजुरीखर्च वाढत असतानाच केळी कंद व रोपांची दरवाढ झाल्याने शेतकऱ्यांचा उत्पादन खर्च वाढला आहे. खानदेशात विविध भागातील केळी उतिसंवर्धित रोपे उत्पाद, निर्मात्या कंपन्या रोपांचा पुरवठा करतात.