Jaggery Production : शिराळ्यातील गुऱ्हाळघरांना ब्रेक

Sangli News : शिराळा तालुक्यातील गुऱ्हाळघरे दसरा आणि दिवाळीनंतर सुरू होतात. परंतु मजुरांची टंचाई, गूळ उत्पादन खर्चात वाढ आणि अपेक्षित दर नाही. त्यामुळे गूळ उत्पादक शेतकरी गूळ तयार करण्यासाठी पुढे येत नसल्याचे चित्र आहे. परिणामी यंदाच्या हंगामात शिराळा तालुक्यात गुऱ्हाळघरांना ब्रेक लागला आहे.

शिराळा तालुक्यातील कोकरुड, मणदूर, बिळाशी, सागाव, कणदूर, मांगरुळ या भागात नऊ ते दहा वर्षांपूर्वी सुमारे १०० हून अधिक गुऱ्हाळघरे होती. तालुक्यात दर्जेदार गूळनिर्मिती करण्यासाठी इथल्या शेतकऱ्यांचा हातखंडा आहे. दसरा झाल्यानंतर तालुक्यातील गुऱ्हाळघर मालक घरांची दुरुस्ती, मजुरांची जुळवाजुळव यासह इतर कामे हाती घेतात.

त्यानंतर दिवाळीच्या दरम्यान, गुऱ्हाळघरांवर गूळ निर्मितीसाठी लगबग सुरू व्हायची. गेल्या सहा वर्षांपर्यंत तालुक्यात ३० ते ४० गुऱ्हाळघरे सुरू व्हायची. दर्जेदार गुळाला बाजारात चांगली मागणी असून उठावही होत होता.

गुऱ्हाळ घरात काम करणाऱ्या मजुरांची टंचाई भासू लागली. त्यातूनही गुऱ्हाळघर मालकांनी स्थानिक मजुरांची मदत घेऊन गूळनिर्मिती करण्यास सुरुवात केली. मात्र, मजुरांच्या कमतरतेमुळे गतवर्षी तालुक्यात अवघी पाचच गुऱ्हाळघरे सुरू झाली. अडीच ते तीन टन उसापासून सुमारे २७० किलो गूळनिर्मिती होते. गुळाचा उताराही अपेक्षित मिळत असे.

मात्र, यंदाच्या हंगामात गूळ निर्मितीसाठी लागणारे मजूर मिळाले नाहीत. त्यातच गुळाला अपेक्षित दर मिळत नाही. उत्पादन खर्चही हाती येत नसल्याने दसऱ्यानंतर तालुक्यातील गुऱ्हाळघर मालकांनी गूळ निर्मितीचा उद्योग सुरू करण्यासाठी पुढाकार घेतला नसल्याचे चित्र आहे. त्यामुळे शिराळा तालुक्यातील गुऱ्हाळघरांना सध्या ब्रेक लागला आहे.

उत्पादन खर्चात वाढ

दोन-तीन वर्षांपूर्वी एक किलो गूळ तयार करण्यासाठी ८ ते ९ रुपये खर्च यायचा. गेल्या वर्षभरापासून गूळ निर्मितीला लागणाऱ्या आणि मजुरांच्या दरात वाढ झाल्याने उत्पादन खर्च प्रतिकिलोस २ ते ३ रुपयांनी वाढला आहे. एका बाजूला उत्पादन खर्च वाढला पण गुळाचे दर वाढले नाहीत. या साऱ्याचा परिमाण गूळ निर्मितीवर झाला आहे.