उस्मानाबादी शेळ्यांचा यशस्वी जोपासलेला फार्म

परभणी शहरापासून नजीक पारवा शिवारात सतीश रन्हेर व सुधाकर भोपाळे दोन मित्रांनी एकत्र येत भाडेतत्वावरील क्षेत्रात अर्ध बंदिस्त शेळीपालन व्यवसाय यशस्वी केला आहे. सखोल अभ्यास, शास्त्रीय ज्ञान अवगत करीत व्यवस्थापन चोख ठेवण्यासह राज्यातील शेळी उत्पादकांचे नेटवर्क ठेवत ज्ञान-माहितीचे प्रभावी ‘प्रमोशन’ व विक्री व्यवस्थाही सक्षम केली आहे. परभणी शहरापासून चार किलोमीटरवर परभणी-पाथरी राष्ट्रीय महामार्गालगत पारवा शिवारात सतीश गोविंदराव रन्हेर व सुधाकर भोपाळे या दोघा मित्रांचा शेळीपालन फार्म प्रसिद्ध आहे. वर्षभराच्या कराराने भोपाळे यांच्या मित्राची पाच एकर जागा त्यांनी त्यासाठी भाडेतत्वावर घेतली आहे. सतीश यांचे गोविंदपूरवाडी (ता..परभणी) हे गाव असून एमए.(इतिहास), डी. एड पर्यंत शिक्षण झाले आहे. त्यांची दीड एकर जमीन आहे. शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर ते नोकरीच्या शोधात होते. मात्र २०१३ मध्ये अधिक विचारांती त्यांनी शेळीपालनाकडे वळायचे ठरवले. १७ शेळ्या खरेदी केल्या. त्यातून फायदाही होत होता. परंतु फिरस्ती पद्धतीने शेळीपालनात अडचणी येऊ लागल्या. दरम्यान २०१४ मध्ये सतीश पोलिस दल सेवेत रुजू झाले. मात्र व्यवसाय थांबवला नाही. भोपळे यांचा हॉटेल व्यवसाय आहे. फार्मची जबाबदारी सतीश यांचे वडील गोविंदराव व सुधारक पाहतात. नोकरी सांभाळून सतीशही दररोज किंवा सुट्टीच्या काळात काम करतात. दोन मजूरही तैनात केले आहेत. शेळीपालनातील बाबी

चारा व्यवस्थापन

विक्री व्यवस्था रन्हेर म्हणाले की दोनहजार ते अडीचहजार शेळीपालकांचे नेटवर्क उभारले आहे. सोशल मीडिया तसेच रस्त्यालगत फार्म असल्याने विक्री व्यवस्था सक्षम झाली आहे. व्यापारी तसेच जिल्ह्यातील शेळी पालक थेट फार्मवरुनच खरेदी करतात. गरजेएवढ्या शेळ्या ठेऊन उर्वरित विक्री होते. बकरी ईद निमित्त बोकडांची मोठ्या प्रमाणावर विक्री होते. ५ ते ६ महिने वयाच्या बोकडाचे वजन १५ ते २२ किलो भरते. गांडूळ खताची निर्मिती दरवर्षी मोठ्या प्रमाणावर लेंडी खत मिळते. त्याआधारे गांडूळखत निर्मिती युनिट उभारले आहे. त्याचा वापर चारा पिकांत होतो. भाजीपाला व बागेसाठीच्या वनस्पतींसाठी होते. त्यातून अतिरिक्त उत्पन्न मिळते. मार्गदर्शन कक्ष फार्मवर वेळोवेळी कार्यशाळांचे आयोजनही करण्यात येते. फार्मशेजारी बांबू आणि शेडनेटचा वापर करून छोटेखानी मार्गदर्शन कक्ष उभारले आहेत. त्यात शेळ्यांचे आजार, उपचार याबाबत माहिती देणाऱ्या आकृत्या व छायाचित्रे लावली आहेत. परभणी येथील पशुवैद्यकीय महाविद्यालयातील तज्ज्ञही मार्गदर्शनासाठी येतात. यू ट्यूब चॅनेलद्वारे प्रसार सतीश यांनी शेळीपालनातील ज्ञान वृद्धिंगत करण्यासाठी राज्यभर भ्रमंती केली आहे. सन २०१८ मध्ये शेळीपालन विषयी माहिती देणारे ‘मॉडर्न फार्मिंग- आधुनिक शेती’ हे यूट्यूब चॅनेल सुरु केले. आत्तापर्यंत दोनशेहून अधिक मार्गदर्शक व्हिडिओ ‘अपलोड’ केले आहेत. ओघवत्या शैलीतून शेळीपालनाबाबत इत्थंभूत माहिती त्याद्वारे दिली जाते. ‘चॅनेल सबस्क्रायबर्स’ ची संख्या दोन ते अडीच लाखांवर पोचल्याचे सतीश सांगतात. - सतीश रन्हेर- ८८०६२१९६४८ सुधाकर भोपाळे- ९४२२८७८४७०