तूर, उडीद आणखी भाव खाणार का?

पुणेः देशातील प्रमुख बाजारपेठांमध्ये तूर आणि उडदाची डाळ महाग झाली आहे. या डाळींचे दर जवळपास १५ टक्क्यांनी वाढलेत. तूर आणि उडीद उत्पादक शेतकऱ्यांचा जीव यामुळे भांड्यात पडेल का? शेतकऱ्यांचा माल जेव्हा बाजारात येईल तेव्हा भाववाढीचा कल कायम राहील का ही खरी यातली ग्यानबाची मेख आहे.

सध्या देशात तूर आणि उडीद डाळींची मागणी वाढलीय. मात्र पुरवठा कमी आहे. त्यातच खरीप कडधान्यांची (Pulses Cultivation) लागवड पिछाडीवर पडली आहे. त्यामुळे तूर आणि उडीद डाळींच्या दरात १५ टक्के वाढ झाल्याचे जाणकारांनी सांगितले.

देशात यंदा गेल्या वर्षीच्या तुलनेत तूर आणि उडदाची लागवड कमी आहे. केंद्रीय कृषी मंत्रालयाच्या ताज्या आकडेवारीनुसार देशात तुरीची लागवड १०.४२ टक्क्यांनी पिछाडीवर आहे, तर उडदाचा पेराही ६ टक्क्यांनी घटला. तूर आणि उडदाचे पीक घेतल्या जाणाऱ्या राज्यांमध्ये जोरदार पाऊस झालाय. पिकांमध्ये पाणी साचल्यानं नुकसान होण्याची शक्यता आहे. नवीन माल बाजारात येण्यास आणखी खूप वेळ आहे. दुसरीकडे सणांमुळे तूर आणि उडदाच्या डाळीची मागणी वाढलीय. त्याचा परिणाम दरांवर झालाय.

मागील सहा आठवड्यांमध्येच तूर आणि उडीद डाळीचे दर १५ टक्क्यांनी वाढले आहेत. लातूर येथे चांगल्या दर्जाच्या तुरीला प्रतिकिलो ११५ रुपयांचा दर मिळतोय. सहा आठवड्यांआधी दर ९७ रुपयांच्या आसपास होते.

देशात सध्या तुरीचा मोठा साठा शिल्लक नाही. मागील वर्षी तुरीला कमी दर मिळाले. त्यामुळे यंदा शेतकरी मोठ्या प्रमाणावर सोयाबीनकडे (Soybean) वळले. त्यामुळे तुरीचा पेराही कमी झाला. सध्या तुरीचे दर तेजीत असले तरी लगेच आयात वाढेल अशी स्थिती नाही.

आफ्रिकेतून सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर महिन्यात ५ लाख टन तूर आयात होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे तुरीच्या मागणी-पुरवठ्याचं समीकरण जुळेल. पण देशातील नवीन तूर डिसेंबरमध्ये बाजारात यायला सुरुवात होईल. त्यामुळे दरात आणखी मोठी तेजी येण्याची शक्यता कमी असल्याचे जाणकारांनी सांगितलं.

पावसामुळं उडीद पिकासाचंही नुकसान होतंय. परंतु म्यानमारमधून उडदाची आयात सुरु आहे. दर वाढल्यास आयात वाढण्याची शक्यता आहे. मात्र देशातील उत्पादन कमी राहिलं आणि दर वाढले तर निर्यातदार देशही दर वाढवतील. या परिस्थितीत देशातही उडदाचे दर चांगले राहतील, असा अंदाज जाणकारांनी व्यक्त केलाय.