कोंबडी अंडी देत नाही काय करायचं?

कुक्कुटपालन व्यवसाय करताना अंड्यांची निवड अत्यंत महत्त्वाची आहे. कारण या व्यवसायात मोठ्या भांडवलाची गरज लागत नाही. अशा प्रकारे व्यवसाय करताना कुक्कुटपालकांना अंडे (eggs) कसे तयार होते? ग्रामीण भागात अंडी उबविण्यासाठी (eggs Incubation)  खुडूक कोंबडी २१ दिवस बसवून पिलांची निर्मिती करतात किंवा घरच्याच कोंबडीची अंडी उबविण्यासाठी खुडूक कोंबडीखाली ठेवून पिलांची निर्मिती करतात. अथवा परसातील कुक्कुटपालनाचा व्यवसाय वाढवून व्यवसायात सातत्य टिकवण्याचा प्रयत्न करतात.

हेही पाहा-वासरू संगोपनात ओळख क्रमांक महत्त्वाचा

कोंबडीची प्रजनन संस्था

प्रत्येक मादी कोंबडीच्या शरीरामध्ये मूत्रपिंडाच्या आतील बाजूस स्त्रीबीज ग्रंथी चिकटलेल्या असतात.  ज्याप्रमाणे कोंबडीच्या (hen) मादी पिलाचे वय वाढत जाते तसतसे स्त्रीबीजग्रंथी ही आकाराने मोठ्या होत जातात.  ज्या वेळेस मादी वयात येते, म्हणजे साधारणपणे १७ ते २१ आठवड्यांची झाल्यावर डाव्या बाजूचे स्त्रीबीजकोश आणि गर्भनिलिका मोठी होत जाते आणि डाव्या बाजूची इंद्रिये बारीक होत नष्ट होऊन जातात.

हेही वाचा- शेणावरूनही ओळखा, जनावरांचे आरोग्य

स्त्रीबीज कोशापासून खालील भागातून एक नागमोडी पांढरी नलिका निघून ती क्‍लोएकामध्ये संपते. या नलिकेस गर्भनलिका म्हणतात. स्त्रीबीज कोशामध्ये मादीच्या जन्मापासूनच ३६०० स्त्रीबीज असतात. ही सर्व स्त्रीबीज कोंबडीच्या पूर्ण आयुष्यात ती सर्वच्या सर्व मोठी, परिपक्व होत नाहीत. त्यातली बरीच आपोआप नष्ट होतात. 

हेही वाचा- हैद्राबादी बिर्याणीसाठी या मेंढीचे मटण वापरले जाते !

कोंबडीच्या एक वर्षाच्या उत्पादक आयुष्यात जास्तीत जास्त ३०० स्त्रीबीज मोठी होऊन परिपक्व होतात आणि त्याचीच अंडी तयार होतात. म्हणून जगातील सर्वात जास्त अंड्याचं उत्पादन देणारी कोंबडीही २८० ते ३०० अंड्याचं उत्पादन देत असते.