Animal Vaccination : साथीचे रोग टाळण्यासाठी जनावरांना या लसी वेळेवर द्या

गाई, म्हशी व शेळ्या, मेंढ्या हे पाळीव प्राणी घटसर्प, फऱ्या, फाशी व आंत्रविषार या साथीच्या रोगांमुळे तडकाफडकी दगावतात.  

या रोगांची लागण झाल्यानंतर उपचार करण्यास वेळ मिळत नाही. परिणामी जनावरे दगावल्याने पशुपालकांच फार मोठ नुकसान होतं.

लाळ्या- खुरकूत (Foot And Mouth Diseases) रोगामुळे जनावरं सहसा मृत्युमुखी पडत नाहीत. परंतु या रोगामुळे विशेषतः संकरित गाई व म्हशी अनुत्पादक होतात किंवा त्यांची उत्पादन क्षमता घटते.

पर्यायाने पशुपालकास फार मोठा आर्थिक फटका बसतो. गाई, म्हशी व शेळ्या, मेंढ्यांतील आवश्यक लसीकरणाविषयी पशुसंवर्धन विभागाने दिलेली माहिती पाहुया. 

गाई, म्हशीतील लसीकरण 

१. घटसर्प - एप्रिल मे महिन्यात वर्षातून एक वेळेस द्यावी. (संकरित गाईंना वर्षातून दोन वेळेस द्यावी) 

२. फऱ्या - एप्रिल मे महिन्यात वर्षातून एक वेळेस द्यावी. 

३. फाशी - मे महिन्यात वर्षातून एक वेळेस द्यावी. ज्या भागात रोगाचा प्रादुर्भाव झालेला आहे त्या भागातील जनावरांना द्यावी. 

४. लाळ्या खुरकूत - वर्षातून दोन वेळेस मार्च व सप्टेंबर महिन्यात द्यावी. (परंतु वर्षभर रोग प्रतिकारशक्ती टिकविणारी लस दिल्यास वर्षातून एक वेळेस सप्टेंबर महिन्यात द्यावी) 

शेळ्या मेंढ्यांमधील लसीकरण 

१. काळपुळी - वर्षातून एकदा फेब्रुवारी महिन्यात द्यावी. रोगग्रस्त भागात द्यावी. 

२. घटसर्प - वर्षातून एकदा मार्च महिन्यात द्यावी. 

३. आंत्रविषार - वर्षातून एकदा एप्रिल महिन्यात द्यावी. (दोन मात्रा पंधरा दिवसाच्या अंतराने द्याव्यात.) 

४. देवी - वर्षातून एकदा डिसेंबर महिन्यात द्यावी.  गाभण शेळ्यांना ही लस देऊ नये. 

५. फऱ्या - वर्षातून एकदा मे महिन्यात द्यावी. 

कोणत्याही जनावराला लसीकरण करण्याच्या एक आठवडा अगोदर आंतर परजीवीच्या नायनाटासाठी जंतनाशकाची मात्रा द्यावी.  

जनावरांच्या शरीरावरील गोचीड, गोमाशा, उवा, लिखा व पिसवा या सारख्या बाह्य परजीवींच्या नियंत्रणासाठी जैविक कीटकनाशकांची फवारणी करावी.