शेळ्यांना पावसाळ्याआधी कोणती लस दिली पाहिजे?

गरीबाची गाय अशी ओळख आहे, शेळीची. शेळी झाडांचा पाला, इतर औषधी वनस्पती खाऊन स्वतःचे पोट भरत असते. शेळीचे पालन पोषण करणे जरी जास्त खर्चिक नसले तरी, त्यांचे आरोग्याच्या दृष्टीने योग्य व्यवस्थापन महत्त्वाचे आहे. पावसाळ्यात वातावरणात अनेक बदल होत असल्याने शेळ्यांना या वातावरणात जुळवून घेण्यासाठी त्यांना तयार करून ठेवणे गरजेचं आहे.

पावसाळ्यात शेळ्यांना अनेक प्राणघातक रोगांचा प्रादुर्भाव होत असतो. रोगाची बाधा झाल्यानंतर उपचार करण्यापेक्षा, शेळ्यांचे प्रतिबंधात्मक लसीकरण करून घेणे हिताचे ठरते. कारण रोगाची बाधा झाल्यानंतर उपचार केल्यानंतर काही रोगांमध्ये शेळ्यांची उत्पादकता कमी झालेली दिसून येते.

शेळ्यांचे मान्सूनपूर्व लसीकरण न केल्यास गोठ्यातील एखादी शेळीचा, बोकडाचा किंवा करडाचा मृत्यु झाल्यास, शेळीपालकाचे आर्थिक नुकसान होते. असे होऊ नये म्हणून शेळ्यांचे लसीकरण करून घेणं गरजेचं आहे. लसीकरण करताना ते निरोगी शेळ्यांचेचं केले पाहिजे.

शेळी तीन महिन्याची असताना तिला आंत्रविषार रोगाविरुद्धचा पहिला लसीचा डोस द्यावा. पहिल्या डोसानंतर दुसरा डोस १५ ते २० दिवसांनी द्यावा.

तीन महिने वय असताना घटसर्प रोगाविरुद्धही लसीकरण करावे लागते. पहिल्या डोसनंतर दुसरा डोस ३ ते ४ आठवड्यानंतर करावा. दोन्ही रोगाविरुद्धचे लसीकरण वर्षातून दोन वेळा, सहा महिन्याच्या अंतराने केले पाहिजे. शेळ्यांचे वेळेत प्रतिबंधात्मक लसीकरण केल्यास, त्यांची चांगली निरोगी वाढ होण्यास मदत होते. त्यांना कोणत्याही रोगाची बाधा न होता, चांगली वजनवाढ मिळते.

कोणत्याही दोन लसीकरणात कमीत कमी २१ दिवसांचे अंतर ठेवावे. कारण कोणतीही लस दिल्यानंतर तिचा प्रभाव दिसण्यासाठी २१ दिवसांचा कालावधी लागतो. लसीकरण केल्यानंतर काही वेळेस शेळीला हलका ताप येऊ शकतो. लसीकरण करताना ते तज्ज्ञ पशुवैद्यकामार्फतचं करणे गरजेचं आहे.