नवल तराळे
Tractor Use : दीर्घकाळ ट्रॅक्टर व्यवस्थित चालण्यासाठी इंजिनची नियमित देखभाल, स्वच्छता आवश्यक आहे. ठराविक काळात योग्य व्यवस्थापन ठेवले तर इंजिनची कार्यक्षमता व्यवस्थित राहाते.

ट्रॅक्टर इंजिनची स्वच्छता करण्यापूर्वी बॅटरी डिस्कनेक्ट करणे महत्त्वाचे आहे. जर बॅटरी जोडलेली राहिली तर चुकीच्या हाताळणीमुळे इंधन पेटू शकते किंवा विद्युत जोडणीचे नुकसान होऊ शकते. संवेदनशील विद्युत घटकांचे ओले होण्यापासून संरक्षण करण्यासाठी, त्यांना प्लास्टिकच्या पिशव्या किंवा या उद्देशासाठी तयार केलेल्या विशेष कव्हरने झाकावे. इग्निशन प्रणाली, वायरीची जोडणी आणि इतर कोणतेही उघडे विद्यूत भाग झाकावेत. ब्रश किंवा हवेचा फवारा वापरून, घाण, पाने, गवताच्या काड्या किंवा इंजिनवर साचलेली धूळ स्वच्छ करावी. इंजिनचे महत्त्वाचे भाग काळजीपूर्वक तपासावेत.

१) सावधगिरीने आणि काळजीपूर्वक, इंजिन स्वच्छ करण्यासाठी प्रेशर वॉशर वापरावा. योग्य पद्धतीने स्वच्छता करावी. ट्रॅक्टर स्वच्छ करताना पाण्याचा प्रवाह थेट विद्युत घटक किंवा संवेदनशील भागांकडे जाणार नाही याची काळजी घ्यावी. इंजिन ब्लॉक, सिलिंडर हेड आणि बाह्य पृष्ठभागावर धूळ आणि ग्रीस जमा असल्यास योग्य पद्धतीने स्वच्छता करावी.
२) वंगण असलेल्या भागांसाठी, योग्य डीग्रेझर वापरा. उत्पादनावरील सूचनांनुसार डीग्रेझर लावावा. योग्य प्रकारे काजळी काढावी. इंजिनाच्या पृष्ठभागावरील काजळी काढण्यासाठी ब्रश किंवा स्पंज वापरावा.
३) डिग्रेसर लावल्यानंतर, डिग्रेसरचे सर्व ट्रेस आणि उरलेली घाण किंवा वंगण काढून टाकून इंजिन स्वच्छ पाण्याने स्वच्छ धुवावे. सर्व पृष्ठभाग योग्य प्रकारे धुतले आहेत याची खात्री करण्यासाठी बारीक लक्ष द्यावे, विजेच्या घटकांना जास्त पाण्याचा संपर्क टाळावा.
४)स्वच्छ कापड किंवा टॉवेल वापरून इंजिनातील जोड, पाणी जमा होणारे भाग लक्षपूर्वक कोरडे करावेत. विद्युत घटक आणि कनेक्टर कोरडे असल्याची खात्री करावी.
५) इंजिनाच्या स्वच्छता करताना सर्व भागांची तपासणी करावी.
६) इंजिन स्वच्छ आणि कोरडे झाल्यानंतर, प्रथम सकारात्मक (लाल) केबल आणि नंतर नकारात्मक (काळी) केबल जोडून बॅटरी पुन्हा कनेक्ट करावी. केबल्स त्यांच्या संबंधित टर्मिनल्सवर सुरक्षितपणे जोडले असल्याची खात्री करावी.

महत्त्वाच्या गोष्टी ः
१) रेडिएटरवर प्रेशर वॉशर वापरणे टाळा: उच्च दाबाचे पाणी नाजूक रेडिएटरच्या पंखांना नुकसान पोहोचवू शकते, ज्यामुळे थंड होण्याच्या समस्या उद्भवू शकतात.
२) सौम्य साफ करणारे एजंट वापरा: तीव्र रसायने इंजिनचे घटक आणि सील खराब करू शकतात. सौम्य डिटर्जंट किंवा विशेष इंजिन डीग्रेझर्स निवडावेत.
३) इंजिन पूर्णपणे कोरडे करावे: ओलाव्यामुळे इंजिनाच्या काही पार्टवर गंज येऊ शकतो, म्हणून स्वच्छता केल्यानंतर सर्व पृष्ठभाग पूर्णपणे कोरडे करण्यासाठी वेळ द्यावा. इंजिन नियमितपणे स्वच्छ करा.

ट्रॅक्टरचलीत अवजारांचा वापर ...
विविध ट्रॅक्टरचलीत अवजारे बाजारात उपलब्ध आहेत. त्यांचा सुरक्षित आणि कार्यक्षमतेने वापर कसा करावा हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. ट्रॅक्टर आणि तुम्ही वापरत असलेल्या अवजारांबद्दल उत्पादकाची नियमावली अभ्यासावी. प्रत्येक अवजार कसे कार्य करते आणि त्यासोबत कोणती खबरदारी घ्यावी हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
१) ट्रॅक्टरला अवजारे जोडण्यापूर्वी प्रथम त्याची तपासणी करावी. अवजाराचे भाग तपासावेत. त्यातून तेलाची गळती नसावी.
२) ट्रॅक्टरच्या गुरुत्वाकर्षण केंद्राच्या खाली खेचण्याचा कोन ठेवण्यासाठी तुमची अवजारे ड्रॉबारवर ठेवावीत. असंतुलित वजनामुळे तुमचा ट्रॅक्टर पलटण्याचा धोका टळतो. योग्य पीन आणि क्लिपसह उपकरणे जोडावीत. चाके मोकळेपणाने फिरतील याची खात्री करण्यासाठी इंप्लिमेंट जॅक स्टँड वर करावा. आता तुम्ही आवश्यकतेनुसार हायड्रॉलिक होसेस किंवा पीटीओ शाफ्टसारखे कोणतेही कनेक्शन जोडू शकता.
३) तुमच्याकडे तीन-बिंदूंची अडचण असेल, तर तुम्हाला ड्रॉ बार पुढे सरकवावा लागेल आणि तुमच्या ट्रॅक्टरवरील पीन होल आणि ड्राफ्ट आर्म्ससह तुमच्या उपकरणावरील हिच पॉइंट्स संरेखित करण्यासाठी तुमचा ट्रॅक्टर ठेवावा लागेल. आवश्यकतेनुसार बदल करावेत. ड्राफ्ट आर्म्स एकावेळी जोडण्यापूर्वी तुमचा ट्रॅक्टर बंद असल्याची खात्री करावी.
४) ट्रॅक्टर जोडलेल्या अवजारासह चालवण्यापूर्वी सर्व सुरक्षा क्लिप आणि पीन जागेवर असल्याची खात्री करावी.

५) पीटीओ (पॉवर टेक-ऑफ) तुमच्या ट्रॅक्टरच्या ड्राइव्हट्रेनमधून पॉवर थेट तुमच्या संलग्नकामध्ये हस्तांतरित करते. यासाठी खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. कारण पीटीओ खूप वेगाने फिरते. गार्ड्स आणि शिल्ड्स जागोजागी ठेवा आणि अवजार वापरण्यापूर्वी ते कार्यक्षम असल्याचे तपासा.
६) हायड्रॉलिक योग्यरीत्या कार्य करत आहेत याची खात्री करण्यासाठी नियमितपणे स्वच्छ वंगण घालणे आवश्यक आहे. तुम्हाला कोणतीही गळती आढळल्यास, यंत्रणा ताबडतोब बंद करा आणि समस्येचे त्वरित निराकरण करावे.
७) हॅरो, डिस्क, स्प्रेडर आणि रेक यांसारखी साधने साधारणपणे ड्रॉबारवर ट्रॅक्टरच्या मागे ओढून चालवली जातात. ही अवजारे अनेकदा तुमच्या ट्रॅक्टरपेक्षा रुंद असतात, त्यामुळे त्यांच्यासोबत ट्रॅक्टर चालवताना त्याच्या रुंदीचा विचार करावा.

संपर्क ः नवल तराळे, ८३०८५६५७३८
(सहाय्यक प्राध्यापक, कृषी अवजारे व शक्ती अभियांत्रिकी विभाग,
डॉ. उल्हास पाटील कृषी अभियांत्रिकी व तंत्रज्ञान महाविद्यालय,जळगाव)