कोल्हापूर  : गेल्या हंगामाच्या तुलनेत यंदाच्या हंगामात पुरेसे मजूर उपलब्ध झाल्याने कारखान्यांनी ऊसतोडणीची पहिली टप्प्यातील चिंता तरी मिटली आहे. मराठवाडा भागात यंदा तीव्र दुष्काळ असल्याने मजुरांना ऊसतोडणीशिवाय पर्याय राहिला नाही. परिणामी त्या भागातील मजूर मोठ्या संख्येने या भागात ऊसतोडणीसाठी दाखल झाले आहेत. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत सुमारे २० टक्के ऊसतोडणी मजूर अधिक आले आहेत. यामुळे पहिल्या टप्प्यात तरी ऊसतोडणी यंत्राचा वापर फारसा गतीने होणार नाही अशी शक्‍यता आहे.

गेल्या चार दिवसांपासून जिल्ह्यात ऊसतोडी सुरू झाल्या. दिवाळीपूर्वी शेतकरी संघटनांनी आंदोलन केल्याने तोडी बंद होत्या. परंतु उष्णतेमुळे उसाला रिकव्हरी नसल्याने कारखान्यांनी आंदोलनातही नेटाने तोडणी न करता कारखाने बंद ठेवले. दिवाळी होताच संघटना व कारखानदारांच्या सकारात्मक चर्चा होऊन तोडणी सुरू झाली. दिवाळीनंतर तातडीने बाहेर गावाहून मजूर दाखल झाले.

प्रत्येक वर्षी एखाद्या ऊसतोडणी टोळीतील एखाद दुसरा कामगार येत नाही. यामुळे त्या टोळीच्या इतर सहकाऱ्यांवर त्याचा ताण पडतो. परंतु, यंदा पाऊसच नसल्याने कुठेच काही पिकले नाही. यामुळे गेल्या वर्षी न आलेले उसतोडणी मजूरही यंदा या भागात दाखल झाले आहे. सुदैवाने आंदोलन फार वेळ चालले नसल्याने तोडणी मजुरांच्यात समाधान आहे. पहिल्या चार दिवसांच्या तोडणीचा अंदाज घेतला असता पावसाचा अभाव व ‘हुमणी’मुळे उत्पादन घटण्याचे संकेत आहेत. जादा मजूर व कमी वजनामुळे ऊसतोडणीला लागणारा कालावधी कमी होत आहे. अंदाजे दहा ते वीस टक्‍क्‍यांपर्यंत ऊस उत्पादन घटण्याची शक्‍यता कारखानदारांनी वर्तवली आहे.

उसाचे टनेज घटणार असल्याने पूर्ण क्षमतेने ऊस गाळप होण्यासाठी कारखान्यांना कसरत करावी लागणार आहे. अनेक कारखान्यांनी आपली गाळप क्षमता वाढविल्याने कारखान्यांना बाहेरून ऊस आणून हंगामात पुरेल इतका ऊस गाळप करण्याचे आव्हान आहे. यासाठी प्रत्येक कारखान्याचा ऊसतोडणी विभाग प्रयत्न करत आहे. यामुळे उसाची तोड यंदा लवकर होर्इल असा अंदाज आहे.