कोल्हापूर : शिवाजी विद्यापीठातील सेंटर ऑफ एक्‍सलन्स अँड इन्क्‍युबेशनच्या माध्यमातून पाच एकर जागेत तुतीची लागवड ते धागा निर्मितीचे ‘सेरिकल्चर मॉडेल’ (रेशीम शेती प्रारुप) आकाराला येणार आहे. केंद्र शासनाच्या ‘वन डिस्ट्रिक्‍ट वन प्रॉडक्‍ट’ योजनेसाठी कोल्हापूर जिल्ह्याची रेशीमसाठी निवड झाली आहे. त्या अंतर्गत हे मॉडेल साकारले जाणार आहे. ‘कमवा व शिका’ योजनेतील विद्यार्थ्यांना मॉडेलमध्ये काम करण्याची संधी मिळणार आहे. जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांचा रेशीम शेतीकडे कल वाढत आहे. प्रत्येक तालुक्‍यातील शेतकरी कोष निर्मितीत गुंतल्याचे चित्र आहे. विशेषतः यळगूडमध्ये वर्षाला कोट्यवधीची उलाढाल करणारे शेतकरी आहेत. त्यांच्या प्रमाणे या व्यवसायात येऊ इच्छिणाऱ्यांना शास्त्रशुद्ध पद्धतीने रेशीम शेतीचे ज्ञान देण्याकरिता विद्यापीठाने पुढाकार घेतला आहे. प्राणिशास्त्र विभागातील डॉ. ए. डी. जाधव क्‍युबाच्या राष्ट्रीय रेशीम प्रकल्पाचे सल्लागार म्हणून कार्यरत आहेत. डॉ. जाधव व प्राणिशास्त्र विभागाचे प्रमुख डॉ. शांताकुमार मन्ने यांच्याकडे मॉडेलची जबाबदारी आहे. तुतीची लागवड ते धागा निर्मिती, यांत्रिकीकरणाचे, वेगवेगळ्या मशिन्स, उत्पादकता व कीटक संगोपन गृहाचे निर्जंतुकीकरण, धागा काढण्याची विविध यंत्रे, जिओ-थर्मल टेक्‍नॉलॉजीचा वापर, शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण, असे उपक्रम राबविले जाणार आहेत.

  दृष्टिक्षेपात प्रकल्प

प्रतिक्रिया

‘वन डिस्ट्रिक्‍ट वन प्रॉडक्‍ट’ योजनेअंतर्गत देशात ५० जिल्ह्यांची निवड झाली आहे. मात्र, राज्यात निवड झालेला कोल्हापूर जिल्हा एकमेव आहे. खासदार धैर्यशील माने यांनी केंद्रीय वस्त्र मंत्रालयाशी संपर्क साधला होता. त्यामुळे जिल्ह्याची निवड झाली आहे. कुलगुरू डॉ. डी. टी. शिर्के यांनी दिलेले पाठबळ मोलाचे आहे. - डॉ. ए. डी. जाधव, सल्लागार, क्‍युबा राष्ट्रीय रेशीम प्रकल्प

प्राथमिक स्तरावर मॉडेलच्या हालचाली सुरू आहेत. मॉडेलसाठी आवश्‍यक जागा विद्यापीठात असल्याने शेतकऱ्यांना रेशीम शेतीचे ज्ञान मिळणार आहे. ते उत्पादकता व गुणवत्ता वाढीला तो पोषक ठरेल. - डॉ. डी. टी. शिर्के, कुलगुरू, शिवाजी विद्यापीठ