सोलापूर : ‘‘डाळिंबाची बाग चांगली आणण्यासाठी वर्षभर बागेमध्ये काम करावे लागते; पण गुणवत्ता आणि उत्पादकता वाढवायची असल्यास डाळिंबाचा हस्त बहार धरल्यास तो फायदेशीर ठरतो``, असे मत संगमनेर येथील अभ्यासक, डाळिंबतज्ज्ञ बाबासाहेब गोरे यांनी शुक्रवारी (ता.५) येथे व्यक्त केले.

‘सकाळ-ॲग्रोवन'तर्फे आयोजित द्राक्ष-डाळिंब प्रदर्शनात दुसऱ्या दिवशी ‘शाश्‍वत डाळिंब शेती तंत्रज्ञान'' या विषयावर शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करताना गोरे बोलत होते. ‘ॲग्रोवन''चे संपादक आदिनाथ चव्हाण या वेळी उपस्थित होते.

गोरे म्हणाले, ‘‘डाळिंबाचे पीक घेताना त्याचा उत्पादन खर्च न वाढू देण्याची काळजी शेतकऱ्यांना घ्यावी लागते. डाळिंबामध्ये तेलकट डागाची मोठी समस्या आहे. त्यावर अद्यापही कोणत्याच प्रकारचे औषध निघाले नाही. राष्ट्रीय डाळिंब संशोधन केंद्रातील शास्त्रज्ञांनाही त्या रोगावरील औषध सापडले नाही. मात्र, तरीही अनेक शेतकरी तेलकट डाग रोगाबाबतची महागडी औषधे आणून फवारतात; पण त्याचा काहीच उपयोग होत नाही. झाडावरील माल काढून घेतल्यानंतर झाडाला मोठ्या प्रमाणात खाद्याची गरज असते. त्या वेळी झाडाला खाद्य देणे आवश्‍यक आहे.``

झाडाच्या १२ महिन्यांच्या पाच अवस्था असतात. त्याविषयी गोरे म्हणाले, ‘‘पहिली अवस्था स्टोरेजची आहे. दुसरी विश्रांतीची, तिसरी फुले आणि फळधारणा, चौथी फळांच्या विकासाची; तर पाचवी आकार व रंग चांगला येणे, अशाप्रकारच्या पाच अवस्थांच्या माध्यमातून डाळिंबाचे पीक जात असते. कोणत्या अवस्थेमध्ये काय काळजी घ्यावी, हे शेतकऱ्यांना समजले पाहिजे. ज्या ठिकाणी डाळिंबाच्या पांढऱ्या मुळ्या चांगल्या आहेत, तिथपर्यंत पाणी देणे गरजेचे आहे. झाडाला ज्या प्रमाणात पाने आहेत, त्या प्रमाणात पाणी देण्याचे नियोजन करावे. वाफसा परिस्थिती निर्माण झाल्यानंतर झाडाला टाकलेले खते उपलब्ध होतात,`` असेही गोरे यांनी सांगितले.

आदिनाथ चव्हाण यांनी प्रदर्शनाच्या आयोजनामागचा हेतू स्पष्ट केला. ‘ॲग्रोवन`चे बातमीदार सुदर्शन सुतार यांनी सूत्रसंचालन केले.