पुणे  ः मोठ्या प्रमाणात असलेल्या जनावरांच्या संख्येमुळे पुरेसा चारा उपलब्ध असणे गरजेचे आहे. मात्र पुणे जिल्ह्यात रब्बी हंगामातील चारा लागवडीची स्थिती पाहता यंदा उन्हाळ्यात चाराटंचाई भासण्याची शक्‍यता आहे. पुणे जिल्ह्यात आतापर्यंत २८,०९० हेक्‍टरवर चारापिकांची लागवड झाली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना आतापासून चारा व्यवस्थापन करावे लागणार आहे. 

 

पूर्वेकडील शिरूर, दौड, इंदापूर, बारामती, इंदापूर, आंबेगाव, जुन्नर, खेड तालुक्‍यांतील अनेक शेतकरी दुग्ध व्यवसाय करतात. त्यामुळे या भागात पशुधनाची संख्या अधिक आहे. उन्हाळ्यात जनावरांसाठी लागणारा चाऱ्याची सोय म्हणून बहुतांशी शेतकरी रब्बी हंगामात मका, ज्वारी, कडवळ, बाजरी, लुसर्न घास, नेपिअर ग्रास अशी चारापिके घेतात. काही शेतकरी मका, कडवळ, बाजरी ही पिके दोन ते तीन महिन्यांनी काढून तो वाळवून साठवणूक करतात. काही शेतकऱ्यांकडे पाणी उपलब्ध असल्याने उन्हाळ्यातही हिरव्या चाऱ्याचे नियोजन ते करतात. त्यामुळे उन्हाळ्यात भासणारी चाराटंचाई कमी होण्यास मदत होते.

 

यंदा पुणे जिल्ह्यात चारापीक लागवडीचा आढावा घेतल्यास बहुतांशी तालुक्‍यातील शेतकऱ्यांनी चारापिकांकडे दुर्लक्ष केल्याचे दिसून येते. यंदाच्या रब्बी हंगामात पुरंदर, मुळशी तालुक्‍यात नव्याने चारापिकांची लागवड झाली नसल्याचे चित्र आहे. भोर, मावळ, वेल्हे तालुक्‍यांत अगदी अल्प प्रमाणात चारापिकांची लागवड झाली आहे. 

 

दरवर्षी पूर्वेकडील तालुक्‍यातील शेतकरी मोठ्या प्रमाणात चारापिकांची लागवड करत असतात. परंतु यंदा हे तालुकेदेखील चारापिकांपासून दूर असल्याचे चित्र आहे. यंदा शिरूर तालुक्‍यात ७४३० हेक्‍टरवर चारापिकांची लागवड झाली आहे. इंदापूर तालुक्‍यात ५४८०, बारामती तालुक्‍यात ५१५०, जुन्नर तालुक्‍यात २४३०, खेड तालुक्‍यात ११४०, आंबेगाव तालुक्‍यात १६८०, दौंड तालुक्‍यात ३२५० हेक्‍टरवर चारापिकांची लागवड झाल्याचे कृषी विभागाच्या सूत्रांनी सांगितले.

 

सध्या जिल्ह्यातील शिरूर, बारामती, इंदापूर, दौड, आंबेगाव, जुन्नर, मावळ या भागांत साखर कारखाने सुरू आहेत.  शेतकऱ्यांना ऊस वाडे उपलब्ध असले तरी त्यास शेकडा ४०० ते ५०० रुपये एवढा दर आहे. पुढील एक ते दोन महिन्यांत त्यात आणखी वाढ होण्याची शक्‍यता आहे.  पीकनिहाय झालेली चारापिकांची लागवड ः (हेक्‍टरमध्ये) : मका ७७६०, ज्वारी कडवळ  ५०००, बाजरी ८००, लुसर्न ग्रास ९३०, नेपिअर ग्रास ३४०, इतर चारापिके  १३,२६०, एकूण २८,०९०.