सोयाबीनमध्ये ४० टक्के प्रथिने, २० टक्के तेल व अन्य जीवनसत्त्वे व खनिज असतात. सोयाबीनवर योग्य प्रकारे प्रक्रिया करून सोयाबीनचे पौष्टिक दूध तयार करता येते. एक किलोग्रॅम सोयाबीनपासून ७-८ लिटर सोया दूध तयार होते. सोयाबीनचे दूध तयार करण्यासाठी फक्त दहा रुपये प्रति लिटर इतका खर्च येतो व ते २० रुपये प्रति लिटर विकले तरी गायी म्हशीच्या दुधाच्या (४० रु. लिटर) तुलनेत फक्त अर्ध्या दरात उपलब्ध होऊ शकते. सोया दूध गाईच्या दुधाच्या समकक्ष पौष्टिक असूनही स्वस्त दरात मिळू शकते. सोया दुधापासून दही, ताक, लस्सी, श्रीखंड, पनीर, आइस्क्रीम, आम्रखंड इ. पदार्थ तयार करता येतात. सोयाबीनपासून दूध तयार करण्याच्या पद्धतीमध्ये जे उपपदार्थ मिळतात त्याचाही उपयोग चांगल्या गुणवत्तेचे खाद्यपदार्थ, उदा. गुलाबजामून, शिरा, भजी, केक इ. तयार करण्यासाठी होतो. सोयाबीनपासून दूध व अन्य पदार्थ बनवून चांगला फायदा मिळवता येतो. सोया दूध तयार करण्याची पद्धत

संपर्क : डॉ. एस. डी. कुलकर्णी, ९७५२२७५३०४ (लेखक प्रक्रिया तंत्रातील तज्ज्ञ आहेत.)