A balanced, complete diet helps to improve the breeding capacity of animals.
प्रजनन व्यवस्थापनात ऋतुमानानुसार, तांत्रिक सल्ल्यानुसार आणि आधुनिक व्यवस्थापनाची जोड देऊन बदल करून दूध उत्पादन घेणे शक्य आहे. प्रजनन संस्थेचे बदल ऋतुमानानुसार होत असतात, त्या अनुषंगाने पशुपालकांनी पशुप्रजननाचे महत्त्व लक्षात घेऊन व्यवस्थापनात त्वरित बदल करणे गरजेचे आहे. दूध उत्पादनात सातत्य राहण्यासाठी जनावरातील प्रजनन व्यवस्थापन योग्य व सक्षम असणे गरजेचे आहे. दुधाळ गाईंकरिता वर्षाला वासरू होणे गरजेचे आहे व दुधाळ म्हशींकरिता प्रत्येक १३-१४ महिन्यांत वासराचे उत्पन्न झाले पाहिजे. हिवाळा व पावसाळा पशुप्रजननाच्या दृष्टीने पोषक असतो व उन्हाळ्यात पशुप्रजननात अनेक दुष्परिणाम दिसून येतात. जसे कि गर्भपात होणे, क्षीण माज, झार अडकणे, वंध्यत्व, तात्पुरते वंध्यत्व, सतत उलटणे व इतर प्रजननविषयक आजार. फायदेशीर पशुपालनासाठी प्रजनन कार्य कायम सुरू असणे गरजेचे आहे. उन्हाळ्यात होणारा प्रजननातील अतिमहत्त्वाचा अडथळा म्हणजे गर्भपात होय. गर्भपात
उन्हाळ्यातील अचानक वाढणाऱ्या तापमानामुळे गर्भाचा रक्तदाब कमी होणे, ऑक्सिजनची कमतरता आणि आम्लपित्त या कारणामुळे गर्भपात होतो.
उन्हाळ्यात घ्यावयाची काळजी
संपर्कः डॉ. अनिल पाटील, ७५८८०६२५५६ (पशुप्रजननशास्त्र विभाग, पशुवैद्यकीय महाविद्यालय, उदगीर, जि. लातूर)
