पक्ष्यांमध्ये अनेकदा बर्ड फ्लूचा संसर्ग नैसर्गिकरीत्या होतो.आजार जगभरात पाणथळ ठिकाणी तसेच पाण्यात विहार करणाऱ्या पक्ष्यांमध्ये नेहमीच आढळून येतो. कोंबड्या, बटेर आणि बदकांसह वन्य पक्ष्यांमध्ये या आजाराचा प्रादुर्भाव होऊ शकते. प्रतिबंधासाठी कुक्कुटपालनात कडक जैवसुरक्षेचा अवलंब करावा लागतो.
बर्ड फ्लू हा पक्ष्यांचा अत्यंत घातक स्पर्शजन्य आजार आहे. हा आजार मनुष्यात संक्रमित होऊ शकतो. मात्र या विषाणूत सध्यातरी विशिष्ट जनुकीय बदल दिसत नसल्यामुळे तशी शक्यता नगण्य वर्तविली जात आहे. कारण हा प्रामुख्याने पक्ष्यांचा विषाणूजन्य आजार असून तो ‘एव्हिअन इन्फ्लुएन्झा टाइप अ’ या विषाणूमुळे होतो. या विषाणूंच्या प्रथिनांचे १६ एच आणि ९ एन प्रकार असून यापैकी एच५ आणि एच७ उपप्रकारच तीव्र रोगकारक असल्याचे आतापर्यंतच्या निरीक्षणात दिसून आले आहे. एव्हिअन इन्फ्लुएन्झा विषाणू ढोबळमानाने तीव्र रोगकारक (HPAI) आणि मंद रोगकारक (LPAI) या दोन गटांमध्ये मोडतात.
- डॉ. सुधाकर आवंडकर, ९५०३३९७९२९ (पशुवैद्यकीय सूक्ष्मजीवशास्त्र विभाग, पशुवैद्यक व पशुविज्ञान महाविद्यालय, उदगीर, जि. लातूर)
