lumpi skin disease in animal
गडचिरोली, बीड जिल्ह्यात लम्पी स्कीन डिसीज या चर्मरोगाचा प्रादुर्भाव दिसून येत आहे. या साथीच्या रोगाचे पक्के निदान भोपाळ येथील राष्ट्रीय रोगनिदान प्रयोगशाळेत झाले आहे. त्यामुळे आपल्याकडील जनावरांच्यामध्ये याची लक्षणे तपासून पशूपालकांनी पशूतज्ज्ञांच्याकडून उपचार करून घ्यावेत.
लम्पी स्कीन डिसीज हा जनावरातील विषाणूजन्य चर्म रोग आहे. याचे जंतू देवी विषाणू गटातील कॅप्रीपॉक्स प्रवर्गात मोडतात. या विषाणूचे शेळी,मेंढ्यातील देवीच्या विषाणूशी साधर्म्य आढळून येते. मात्र हा रोग शेळी, मेढयांत अजिबात होत नाही. रोगाचा प्रादुर्भाव गोवंशात (३०टक्के) म्हशीच्या (१.६ टक्के) तुलनेत अधिक प्रमाणात आहे. सर्वसामान्यपणे देशी गोवंशापेक्षा संकरित जनावरात तीव्रता अधिक असते. रोग सर्व वयोगटात होत असला तरी लहान वासरे ही प्रौढ जनावरांच्या तुलनेने अधिक प्रमाणात बळी पडतात. उष्ण दमट वातावरणामध्ये जेव्हा कीटकांची वाढ जास्त प्रमाणात होते, तेव्हा मोठ्या प्रमाणात प्रादुर्भाव आढळून येतो. हिवाळ्यातील थंड वातावरणात प्रसार कमी होतो. रोगामुळे मरतुकीचे प्रमाण कमी असले तरी बाधीत जनावरे अशक्त होत जातात. त्यांचे दूध उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर घटते, काही वेळा गर्भपात होतो. प्रजनन क्षमता घटते. रोगामुळे त्वचा खराब झाल्याने जनावर विकृत दिसते. त्यामुळे हा रोग मनुष्यास होईल याची भिती अनेक पशुपालकात निर्माण झाली आहे .परंतू शंभर वर्षाच्या इतिहासात हा रोग मनुष्यात प्रसारीत झाल्याची कुठेही नोंद नाही. त्यामुळे घाबरण्याचे कारण नाही. प्रसार
निदान रोगनिदानासाठी त्वचेवरील व्रणाच्या खपल्या, रक्त व रक्तजल नमुने यांचा वापर करून विषाणू निदान केले जाते. उपचार
- डॉ अनिल भिकाने, ९४२०२१४४५३ (चिकित्सालयीन औषधशास्त्र विभाग, पशुवैद्यक व पशुविज्ञान महाविद्यालय, उदगीर, जि. लातूर)
