Pest Control : कापूस, सोयाबीन, तूर, भाजीपाला पिके, फळपिकांवर येणाऱ्या किंडींच्या नियंत्रणासाठी निंबोळीअर्क फवारला जातो. कडुनिंबाच्या निंबोळ्यांपासून तयार केलेल्या अर्काचा कमी खर्चात पिकांवरील बऱ्याच किडींवर हवा तो परिणाम होतो. मावा, अमेरिकन बोंडअळ्या, तुडतुडे, पाने पोखरणाऱ्या आणि देठ कुडतरणाऱ्या अळ्या, फळमाश्या,  खोडकिडा अशा अनेक किडींवर निंबोळी अर्क प्रभावी आहे.

निंबोळ्यापासून निंबोळी अर्क घरच्याघरी अगदी साध्या सोप्या पद्धतीने बनविता येतो. निंबोळी अर्क तयार करण्यासाठी आधी निंबोळ्या गोळा करुन ठेवणं गरजेचं असतं. आपल्या शेताच्या बांधावर कडूनिंबाची भरपूर झाडे असतातचं. या कडुनिंबाच्या पिकलेल्या निंबोळ्या मे महिन्याच्या शेवटी तसेच जून महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात पाऊस पडण्याच्या अगोदर गोळा करुन चांगल्या वाळवून स्वच्छ करुन ठेवाव्यात.  

ज्यावेळी पिकावर फवारणी करायची आहे त्याच्या आगोदरच्या दिवशी लागणाऱ्या आवश्यक तेवढ्या निंबोळ्या घेऊन कुटून बारीक कराव्यात. ५ किलो निंबोळीचा चुरा ९ लिटर पाण्यात फवारणीच्या आगोदरच्या दिवशी भिजत टाकाव्यात.याशिवाय १ लिटर पाण्यात १०० ग्रॅम साबणाचा चुरा वेगळा भिजत घालावा. दुसऱ्या दिवशी निंबोळीचा अर्क कापडातून चांगला गाळून घ्यावा. या अर्कात १ लिटर पाण्यात तयार केलेले साबणाचे द्रावण मिसळावे. हा सर्व अर्क एकूण १० लिटर होईल एवढे पाणी टाकावे. तयार केलेला १ लिटर अर्क १ लिटर पाण्यात मिसळून ढवळावा आणि फवारणीसाठी वापरावा. लक्षात ठेवा निंबोळी अर्क फवारणीच्या दिवशीच तयार करुन वापरावा लागतो.

५ किलो निंबोळीचा चुरा + ९ लिटर पाणी

१०० ग्रॅम साबणाचा चुरा + १ लिटर पाणी

९ लिटर निंबोळी अर्क + १ लिटर साबणाचे पाणी = ५ टक्के निंबोळी अर्क

निंबोळी अर्काचा किडीवर काय परिणाम होतो

कडुनिंबाच्या बियांमध्ये अॅझाडिराक्टिन हा घटक जास्त प्रमाणात असतो. हे अॅझाडिराक्टिन चं किटकनाशकाचं काम करतं. निंबोळी अर्काचा प्रभाव हा वेगवेगळ्या किडींवर वेगवेगळ्या प्रकारे होतो. निंबाळी अर्काची १५ दिवसांच्या अंतराने नियमीत फवारणी घेतल्यास काही किडी निंबोळी अर्काच्या वासामुळे दूर जातात तर काही किडी अर्क फवारल्यामुळे पिकांना खाऊ शकत नाहीत. निंबोळी अर्क किडींचा प्रजनन क्षमतेवर परिणाम करून मादी कीटकांना अंडी घालण्यास प्रतिबंध करते. किडींच्या अंड्यातून बाहेर निघालेल्या अळ्या काही न खाता उपाशीपोटी मरून जातात.अशा प्रकारे जर तुमच्या शेतीच्या बांधावर जर कडूनिंबाची झाडे असतील तर आताच निंबोळ्या गोळा करुन ठेवा. म्हणजे त्याचा वापर खरीप हंगामात निंबोळी अर्क तयार करण्यासाठी होईल.