Nutritious bio fortified varieties of different crops
जैवसंपृक्त पिकांची लागवड केल्यास पौष्टिक व परिपूर्ण अन्नाची उपलब्धता सहज शक्य आहे. जैवसंपृक्त पिकांच्या वाणांमध्ये इतर वाणांच्या तुलनेत जास्त प्रमाणात जीवनसत्त्व, जस्त, लोह तसेच इतर सूक्ष्म पोषक घटक असतात. जगभरामध्ये आरोग्याचा गंभीर प्रश्‍न म्हणून कुपोषणाकडे पाहिले जाते. आहारातील पौष्टिक घटकांचा असमतोल कुपोषणास कारणीभूत ठरतो. विकसनशील देशांमध्ये कुपोषणाचे प्रमाण जास्त आढळून येते. अमिनो आम्ल, जीवनसत्त्वे आणि खनिजांच्या कमतरतेमुळे मानवी शरीर विविध रोगांसाठी संवेदनशील बनते. यासाठी आहारातील विविधता, अन्नाचे मूल्यवर्धन, औषधांच्या माध्यमातून पोषकद्रव्यांची उपलब्धता करणे असे विविध पर्याय उपलब्ध आहेत. मात्र, नैसर्गिकरीत्या पोषकद्रव्यांचा पुरवठा होण्यासाठी जैवसंपृक्त पिके हा उत्तम पर्याय आहे. पोषकद्रव्यांनी परिपूर्ण असलेली जैवसंपृक्त पिके कुपोषण निर्मूलनात महत्त्वाची मानले जातात. जैवसंपृक्त पिकांची लागवड केल्यास पौष्टिक व परिपूर्ण अन्नाची उपलब्धता सहज शक्य आहे. त्यासाठी जैवसंपृक्त पिकांच्या वाणांचे संवर्धन होणे गरजेचे आहे. जैवसंपृक्त पिकांच्या वाणांमध्ये इतर वाणांच्या तुलनेत जास्त प्रमाणात जीवनसत्त्व, जस्त, लोह तसेच इतर सूक्ष्म पोषक घटक असतात. पिकांचे विविध वाण रताळे
ब) रत्नागिरी- ७ (लाल भात)
मका अ) पुसा विवेक (क्युपीएम ९)
( संकलन संदर्भ : Bio fortified Varieties: Sustainable Way to Alleviate Malnutrition, ICAR, New Delhi, प्रकाशन वर्ष-२०१७) संपर्क- प्रा. दीप्ती पाटगांवकर, ९४०४९८८७७० (कृषी विज्ञान केंद्र. औरंगाबाद.)
