Mumbai News : जव्हार तालुक्यातील ग्रामीण भागात पारंपरिक शेती, फळबाग लागवड, फुलांच्या उत्पादनावर भर देण्यात येतो. यासाठी रासायनिक खते मोठ्या प्रमाणात वापरली जातात. सध्या सर्वत्र तंत्रज्ञान वापरून शेती केल्याने पशुधनाची संख्या दिवसागणिक कमी होत चालली आहे. त्यामुळे बागायतदारांना शेणखताचा तुटवडा जाणवत आहे.

तालुक्यातील शेतकरी शेतीचा पोत वाढविण्यासाठी शेणखताचा वापर करतात. मात्र, अलीकडच्या काळात पशुधनाची संख्या घटत असल्याने शेणखत मिळणे कठीण झाले आहे. कोणताही शेतकरी हा हमखास उत्पादन वाढविण्यासाठी खताला प्राधान्य देतो. त्यामुळे, नैसर्गिक आणि सहजपणे तयार होणाऱ्या शेणखताची मागणी वाढत आहे.

मात्र, यांत्रिकीकरणामुळे शेतकऱ्यांकडील जनावरांची संख्या कमी होत आहे. मनुष्यबळाअभावी शेतकऱ्यांनी जनावरे पाळणे कमी केले आहे. जनावरांच्या किमती वाढल्याचा फटकाही शेतकऱ्यांना बसला आहे. चाऱ्याचे वाढते भाव आणि पाणीटंचाईमुळे शेतकरी पशुपालन टाळत आहेत. त्यामुळे शेणखताचा तुटवडा आहे.

ज्या शेतकऱ्यांकडे शेणखत उपलब्ध आहे, ते स्वतःच्या शेतात टाकण्यास प्राधान्य देतात. गरज भागल्यास ते शेणखताची विक्री करतात. त्यामुळे शेतकरी शेणखताच्या शोधात आहेत. काहींनी सेंद्रिय शेती सुरू केली, त्यामुळे शेणखताची मागणी वाढली आहे. तीन ते ३,६०० हजार रुपये प्रतिट्रॅक्टर ट्रॉली दराने सध्या विक्री सुरू आहे.

जमिनीची सुपीकता वाढण्यास मदत

रासायनिक खताच्या अतिवापराचे धोके लक्षात घेता राज्यात सेंद्रिय खताबाबत जनजागृती करण्यात येत आहे. दुसरीकडे पशुधनाची संख्या सातत्याने कमी होत असल्याने शेणखताचा तुटवडा भासत आहे. काही मोजके शेतकरी शेणखत, गांडूळ खत, कंपोस्ट खत आदींचा वापर करतात. मोठे शेतकरी प्रत्येक तीन वर्षांनी शेतात शेणखत टाकतात. काही शेतकरी जमिनीची सुपीकता वाढावी, म्हणून तळ्यातील गाळ किंवा नदीकाठची तांबडी माती आणून त्याचा वापर करत आहेत.