कोबीवर्गीय पिकांतील बटनिंग, ब्राऊन रॉट, व्हिप टेल विकृती

कोबीवर्गीय पिकात सुक्ष्म अन्नद्रव्याच्या कमतरता, प्रतिकूल तापमान व शरीर दोषामुळे विविध प्रकारच्या शारीरिक विकृती आढळतात. अशा विकृतीग्रस्त गड्ड्यांना बाजारात अजिबात मागणी नसते. त्यामुळे विकृतींच्या कारणांचा अभ्यास करून त्या दूर करण्यासाठी प्रयत्न करावेत. कोबीवर्गीय पिकात बटनिंग, ब्राउन रॉट, व्हिप टेल , रायसिनेस, ब्लाइंडनेस, लीफ टीप बर्न आदी विकृती निर्माण होतात. त्यापैकी बटनिंग, ब्राउन रॉट, व्हिप टेल या विकृतींची कारणे, लक्षणे व उपाययोजना यांची माहिती घेऊ.    बटनिंग (गड्डा अतिलहान पडणे) :  ही विकृती फ्लॉवर आणि ब्रोकोलीवर दिसते. कारणे : नत्र या अन्नद्रव्याची कमतरता, शीत तापमानाचा लहान रोपांवर दुष्परिणाम, पाण्याचा ताण किंवा झाडाच्या शाखीय वाढीस अटकाव आणणारे इतर घटक. लक्षणे : फ्लॉवरचा गड्डा अतिशय लहान बटनासारखा येतो

उपाय:

ब्राउन रॉट (गड्डा कुजणे) : ही विकृती फ्लॉवर आणि ब्रोकोलीवर आढळून येते. कारणे : बोरॉन या सुक्ष्म अन्नद्रव्याच्या कमतरतेमुळे ही विकृती आढळून येते. लक्षणे : खोड व गड्ड्यावर भुरकट डाग दिसतात आणि त्यातून पाणी बाहेर येते. गड्ड्याचा दांडा पोकळ, काळपट पडून कुजू लागतो. संपूर्ण गड्ड्यावर भुरकट काळे, कुजकट डाग दिसतात. वालुकामय जमिनीत ही विकृती अधिक प्रमाणात होते.

व्हिप टेल : ही विकृती शक्यतो फुलकोबीवर दिसते. कारणे : जमिनीत मॉलिब्डेनम या सुक्ष्म अन्नद्रव्याची कमतरता किंवा आम्लधर्मीय जमिनीचा सामू ५ पेक्षा कमी अशा ठिकाणी ही विकृती दिसून येते. लक्षणे : पाने व्यवस्थित विकसित न होता अरुंद आणि खुरटलेली कातडी चाबकाच्या (व्हिप टेल) टोकासारखे लांब वाढलेले दिसतात. बऱ्याच वेळेस फक्त पानाच्या मुख्य शिरा विकसित होतात. झाडाचा शेंडा खुरटलेला राहतो आणि गड्डा भरत नाही. उपाय:

संपर्क : ए. टी. दौंडे, ७५८८०८२००८. (अखिल भारतीय समन्वित संशोधन प्रकल्प भाजीपाला पिके, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)