Onion Seed Production : कांदा बीजोत्पादनात मधमाश्या आकर्षित करण्यासाठी शास्त्रोक्त प्रयोग

Washim News : कांदा बीजोत्पादनात मधमाश्यांचे अनन्यसाधारण महत्त्व असून अनेक ठिकाणी मधमाश्या नसल्याने शेतकऱ्याचे पीक अडचणीत आलेले आहे. जिल्ह्यातील गोवर्धन येथील शेतकऱ्याने मधमाश्याना आकर्षित करण्यासाठी गुळपाण्याचा वापर केला. याला चांगले यशही मिळाल्याचे या शेतकऱ्याचे म्हणणे आहे.

जिल्ह्यात रब्बी हंगामामध्ये कांदा बीजोत्पादनासाठी शेतकरी मोठ्या प्रमाणात लागवड करीत आहेत. कांदा बीजोत्पादनात परागीभवनाची प्रक्रिया अनन्य महत्त्वाची राहते. यासाठी मधुमक्षिका परागीभवन घडवून आणतात. सद्यःस्थितीत कांदाबीज पिकामध्ये मधुमक्षिका कोठेच दिसत नसल्यामुळे शेतकरी खूप त्रस्त झाले.

रासायनिक कीटकनाशकाच्या अति वापराने मधुमक्षिका पिकांवर येत नसल्याची वस्तुस्थिती आहे. मात्र, रिसोड तालुक्यातील गोवर्धन येथील तायडे कुटुंबाने शास्त्रोक्त पद्धतीचा अवलंब करून कांदापिकामध्ये मधुमक्षिकांना आकर्षित करीत परागीभवनाचा यशस्वी प्रयोग केला. गोवर्धन येथील भूषण तायडे हे कृषिपदवीधर असून आपल्या शेतीमध्ये कृषी शास्त्रामधील पद्धतीचा अवलंब करून कांदाबीजोत्पादन घेत आहेत.

त्यांनी पारंपरिक पद्धतीने उपाय शोधला. रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करने टाळले आणि स्वतः जैविक कृषिनिविष्ठा उत्पादित करून त्याचाच वापर केला. मधुमक्षिकांना आकर्षित करण्यासाठी सुरुवातीला कांदा बीज पिकांच्या प्लॉट शेजारी भांड्यामध्ये गूळ आणि पाणी गरम केले. गुळाच्या पाकाचा सुगंध परिसरामध्ये पसरला.

या सुगंधामुळे मधुमक्षिका आकर्षित झाल्या. या मधुमक्षिकांना शेतामध्ये खड्डा करून पाणी पिण्यासाठी सोय केली. सोबतच उसाचे पाचट टाकून त्यावर गुळाचे पाणी शिंपडले. त्यामुळे मधुमक्षिकांना विषरहित खाद्य आणि पाणी मिळाले.

मधुमक्षिकांनी कांदा बीज पिकामध्ये परागीभवनाची प्रक्रिया पार पाडण्यास बरीच मदत केली. त्यांनी स्वतःसोबत इतर शेतकऱ्यांनाही या पद्धतीचा वापर करण्यासाठी प्रोत्साहित केल्याने फायदा झाल्याचे भूषण तायडे यांनी सांगितले.