Agriculture Irrigation : जायकवाडी डाव्या कालव्यासह वितरण प्रणालीची दुरवस्था

Parbhani News : परभणी जिल्ह्यात जायकवाडी धरणाच्या डाव्या कालव्यासह वितरण प्रणालीतील उपकालवे, चाऱ्या वितरकांची दुरवस्था झाली आहे. परिणामी, पाण्याची नासाडी होत आहे. कालव्याच्या शेवटच्या टोकाकडील शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाणी मिळत नाही. जास्तीतजास्त क्षेत्र सिंचनाखाली आणण्यासाठी कालव्यासह वितरण प्रणालीची दुरुस्ती करण्याची गरज आहे.

जायकवाडी धरणाच्या डाव्या कालव्याचे सर्वाधिक लाभक्षेत्र हे परभणी जिल्ह्यात आहे. या मुख्य कालव्याच्या १२२ ते २०८ किलोमीटर (एकूण ८६ किलोमीटर) वितरण प्रणाली अंतर्गत शाखा कालवे, वितरिका, शेतचाऱ्यांचे जाळे आहे. जिल्ह्यातील पाथरी, मानवत, परभणी, पूर्णा, गंगाखेड या ५ तालुक्यातील शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी लाभ होतो. एकूण ९७ हजार ४०० हेक्टर लाभक्षेत्र आहे.

परंतु मागील अनेक वर्षांत मुख्य कालव्याच्या अस्तरीकरणाची अनेक ठिकाणी तुटफूट झाली आहे. जागोजागी फरश्या निखळून पडल्या आहेत. गाळ जमा झाला आहे. झाडाझुडपांची वाढ झाली. त्यामुळे प्रवाहात अडथळे निर्माण झाले आहेत. अनेक ठिकाणी अतिक्रमण केल्यामुळे वितरिका,चाऱ्यांचे अस्तित्व दिसत नाही. कालव्याचा शेवटच्या टोकापर्यंतच्या शेतकऱ्यांच्या शेतात पाणी पोहचत नाही.

कालवा उपसा, विहीर उपसा, नदी नाले उपसा, बंधारे उपसा मिळून एकूण ८२ हजार ८९४ हेक्टर क्षेत्र सिंचनाखाली आले होते. गतवर्षी (२०२३) धरणात अपुरा पाणीसाठा होता. त्यामुळे कालवा प्रवाही पद्धतीने १० हजार ८५९ हेक्टर क्षेत्र भिजले होते. या वर्षी जायकवाडी धरणामध्ये पुरेसा पाणीसाठा आहे.

त्यामुळे डाव्या कालव्याव्दारे यंदाच्या (२०२४-२५) रब्बी व उन्हाळी हंगामातील पिकांच्या सिंचनासाठी पाणी आवर्तने मिळणार आहेत. परंतु अद्याप वेळापत्रक जाहीर झालेले नाही. कालव्याच्या शेवटच्या टोकाकडील शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाणी मिळण्यासाठी मुख्य कालवा तसेच चाऱ्यांची दुरुस्ती करावी, अशी मागणी शेतकऱ्यांनी केली आहे.