Sericulture Industry : शेतीला जोडधंदा म्हणून रेशीम शेती उद्योग पर्याय ठरावा

Mumbai News : तुती लागवड हे शाश्वत उत्पन्न देणारे पीक आहे. एका तुतीची लागवड केल्यास ती १५ ते २० वर्षे टिकते. त्यामुळे पालघर जिल्ह्यातील अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना उत्पन्नाचे नवीन साधन मिळावे, शेतीला जोडधंदा म्हणून रेशीम शेती उद्योग पर्याय ठरावा, यासाठी जिल्हा रेशीम कार्यालयामार्फत महारेशीम अभियान राबवण्यात येत आहे.

तुतीची लागवड पाण्याचा निचरा होणाऱ्या कोणत्याही जमिनीत करता येते. अन्य बागायती पिकापेक्षा तुती बागेस कमी पाण्याची आवश्‍यकता भासते. तुती रोपे व अंडीपुंज सवलतीच्या दरात पुरवठा केली जातात. तुती बागेस कीटकनाशके, बुरशीनाशके, फवारणी खर्च करावा लागत नाही. उत्पादित केलेल्या रेशीम कोषास सरकारची बाजारपेठही उपलब्ध आहे.

रेशीम कोषाची वाहतूक अन्य उत्पादनाच्या तुलनेत कमी कष्टात व कमी खर्चात होते. एकदा तुतीची लागवड केल्यानंतर १५ वर्षांपर्यंत पुन्हा लागवड करावी लागत नाही. शास्त्रोक्त पद्धतीने कीटक संगोपन केल्यास दुसऱ्या वर्षापासून वार्षिक किमान एक लाखापर्यंत उत्पन्न मिळते.

तुती झाडाच्या पाला नसलेला फांद्यांचा तुती बेणे म्हणून जनावरांना खाद्य, झोपडीचे कुंपण, अळ्यांचे रॅक बनवणे, कंपोस्ट खत तयार करणे आदीकरिता वापर होतो. मोरी कल्चर - तुतीच्या पानांची लागवड, रेशीम किड्यांचे संगोपन, रेशीम किड्यांच्या वाढीस चालना देणे. रेशीम रीलिंग - रेशीम किड्यांच्या कोकूनमधून रेशीम तंतू काढणे, महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार योजनेअंतर्गत रेशीम कोष उत्पादन योजना येत आहेत.

बंदिस्त ठिकाणी काम

किड्यांचे संगोपन बंदिस्त घरात करावयाचे असल्यामुळे अन्य पिकासारखे मेहनतीचे काम करावे लागत नाही. कीटक संगोपन म्हणजे अळ्यांना पाला खाऊ घालणे, हे कमी कष्टाचे काम असल्यामुळे घरातील स्त्रिया, माणसे, मुले चांगल्या प्रकारे करू शकतात, त्यामुळे मजुरी खर्चात बचत होते.

सहा लाखांपर्यंत अनुदान

महारेशीम नाव नोंदणी अभियान व जिल्हा रेशीम कार्यालयाच्या योजनेअंतर्गत, रेशीम शेती प्रक्रियेत तीन प्राथमिक पायऱ्या असतात. सरकारकडून शेतकऱ्याला प्रतिलाभार्थी एक एकरसाठी शेड, साहित्य व कामकाज मजुरीसाठी तीन वर्षांकरिता एकत्रित अनुदान तीन लाख ९७ हजार रुपये, तर तुती लागवडीसाठी एक लाख ८६ हजार रुपयांचे अनुदान दिले जाते.