रेशीम कीटक व अळीवर उपजीविका करणारी परोपजीवी कीड म्हणजे उझी माशी. उझी माशीची एक मादी रेशीम कोषाचे उत्पादन अर्धा किलोपर्यंत कमी करते. उझी माशीचा प्रादुर्भाव विशेषतः पावसाळ्यात आणि हिवाळ्यात अधिक प्रादुर्भाव दिसून येतो.
रेशीम कीटक व अळीवर उपजीविका करणारी परोपजीवी कीड म्हणजे उझी माशी. मागील ३-४ वर्षांपासून रेशीम अळ्यांवर उझी माशीचा प्रादुर्भाव वाढला आहे. त्यात प्रामुख्याने बीड, उस्मानाबाद, परभणी, जालना, नांदेड या उझी माशीचा प्रकोप अधिक प्रमाणात होता. उझी माशीची एक मादी रेशीम कोषाचे उत्पादन अर्धा किलोपर्यंत कमी करते. नुकसानीचा काळ उझी माशीचा प्रादुर्भाव वर्षभर आढळतो. विशेषतः पावसाळ्यात आणि हिवाळ्यात अधिक प्रादुर्भाव दिसून येतो. लक्षणे रेशीम अळ्यांच्या शरीरावर काळे डाग दिसतात. कोषाच्या टोकाला गोलाकार छिद्र दिसते. हे उझी माशीच्या प्रादुर्भावाची प्रमुख लक्षणे आहेत. उझी माशीचे जीवनचक्र उझी माशी साधारण १८ ते २२ दिवसांत जीवनचक्र पूर्ण करते.
एकात्मिक व्यवस्थापन
कामगंध सापळ्यांचा वापर केंद्रीय रेशीम उत्पादन संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था, म्हैसूर आणि नॅशनल ब्युरो ऑफ ॲग्रिकल्चरल इन्सेक्ट रिसोर्सेस, बेंगळुरू यांनी उझी माशीच्या प्रभावी नियंत्रणासाठी कामगंध सापळे विकसित केले आहेत. यामध्ये मादी माशीच्या शरीरातील विशिष्ट गंधाचा वापर केला आहे. हा गंध नर माशीला आकर्षित करतो.
सापळ्याचे फायदे
- अशोक जाधव, ९०७५० ८८७५५, ०२४५२ २३३२७७ (संशोधन विस्तार केंद्र, केंद्रीय रेशीम बोर्ड, वस्त्र मंत्रालय, भारत सरकार, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.