नांदेड : महाराष्ट्र राज्य खादी व ग्रामोद्योग मंडळामार्फत मध केंद्र योजना (मधमाशीपालन) कार्यान्वित झाली आहे. यासाठी पात्र व्यक्ती, संस्थांकडून अर्ज मागविण्यात येत आहेत.

या योजनेत मध उद्योगांचे मोफत प्रशिक्षण, साहित्य स्वरूपात ५० टक्के अनुदान व ५० टक्के स्वगुंतवणूक, हमी भावाने मध खरेदी, विशेष छंद प्रशिक्षणाची सुविधा, मधमाशा संरक्षण व संवर्धनाची जनजागृती करणे.

योजनेतील प्रमुख घटक आणि पात्रता पुढीलप्रमाणे ः वैयक्तीक मधपाळ पात्रता अर्जदार साक्षर असावा. स्वत:ची शेती असल्यास प्राधान्य, वय १८ वर्षांपेक्षा जास्त, १० दिवस प्रशिक्षण घेणे अनिवार्य आहे. केंद्रचालक प्रगतिशील मधपाळ व्यक्तीची पात्रता किमान दहावी उत्तीर्ण, वय वर्ष २१ पेक्षा जास्त अशा व्यक्तीच्या नावे किमान किंवा त्या व्यक्तीच्या कुटुंबातील कोणत्याही व्यक्तीच्या नावे किमान एक एकर शेती जमीन किंवा भाडेतत्वावर घेतलेली शेतजमीन, लाभार्थीकडे मधमाशापालन प्रजनन व मध उत्पादन बाबतीत लोकांना प्रशिक्षण देण्याची क्षमता व सुविधा असावी. केंद्रचालक संस्था यांची पात्रतेत संस्था नोंदणीकृत असावी. संस्थेच्या नावे अथवा भाडेतत्वावर घेतलेली किमान एक हजार चौरस फूट सुयोग्य इमारत असावी. तसेच एक एकर शेत जमीन स्वमालकीची किंवा भाड्याने घेतलेली असावी. संस्थेकडे मधमाशा पालन प्रजनन व मध उत्पादनाबाबतीत लोकांना प्रशिक्षण देण्याची क्षमता असलेले सेवक असावीत.  लाभार्थी निवड प्रक्रियेनंतर प्रशिक्षणापूर्वी मध व्यवसाय सुरू करणेसंबंधी मंडळास बंधपत्र लिहून देणे अनिवार्य राहील. मंडळाने निश्चित केलेल्या ठिकाणी प्रशिक्षण घेणे अनिवार्य राहील, असे कळविले आहे.