Jalgaon News: खानदेशात केळीची लागवड सुरू आहे. परंतु दर्जेदार व हवे ते वाण किंवा कंद मिळत नसल्याने लागवड रखडत सुरू आहे. अनेक शेतकऱ्यांना पिलबाग किंवा खोडवा केळी पिकातून कंद आणावे लागत आहेत.

केळी रोपांची दरवाढ झाली आहे. शिवाय मध्यंतरी केळी रोपांच्या बागांतूनही फारसे उत्पादन शेतकऱ्यांना मिळाले नाही. यातच केळी रोपांचे दर १७ ते २० रुपये प्रतिरोप, असे आहेत. तसेच १५ ते १८ रुपये प्रतिरोप, या दरातही काही कंपन्या रोपांची विक्री करीत आहेत. खोडवा व जुनारी केळी बागांमधील कंद हवे तसे अंकुरत नाहीत. तसेच पुढे त्यांची निसवण, काढणी या बाबतही अडचणी असतात.

यामुळे शेतकरी काढणी ६० ते ७० टक्के पूर्ण झालेल्या केळी बागांमधील कंद काढून त्यांची पुनर्लागवड करतात. परंतु कंदांचा तुटवडा असल्याने शेतकऱ्यांना कंदांसाठी इतर जिल्ह्यांतही जावे लागत आहे. अनेक शेतकरी मध्य प्रदेशातील बडवाणी, बऱ्हाणपूर, छत्रपती संभाजीनगर, नंदुरबार, गुजरातमधील निझर किंवा तापी जिल्ह्यातूनही कंद आणत आहेत. उतिसंवर्धित रोपांची मागणीही आहे.

यात खानदेशात कमाल शेतकरी किंवा केळी उत्पादक नव्याने लागवडीसाठी काढणी सुरू असलेल्या उतिसंवर्धित बागांमधील ग्रॅण्ड नैन वाणाच्या कंदांना पसंती देतात. तसेच काही शेतकरी सातमासी, आंबेमोहोर, श्रीमंती व इतर वाणांना पसंती देतात. खानदेशात विविध वाणांचे कंद उपलब्ध आहेत. परंतु हे कंद पिलबाग केळी बागांत अधिक आहेत. काढणी सुरू असलेल्या बागांतून शेतकरी कंद देण्यास नकार देत आहेत.

यामुळे कंदांचा तुटवडा आहे. कंदांची विक्रीही आता मोठा व्यवसाय खानदेशात बनला आहे. पूर्वी शेतकरी आपल्या बागांमधील कंद मोफत द्यायचे, परंतु आता मोफत कंद अपवादानेच मिळतात. अनेक शेतकरी एक ते सव्वा रुपया दर घेऊन कंद देत आहेत. तसेच गावोगावी कंद पुरवठादार, एजंटही कार्यरत आहेत.

कंद काढण्याची मजुरी व इतर खर्चही लागतो. यामुळे प्रतिकंद तीन ते चार रुपये खर्च लागत आहे. यामुळे केळी लागवडीचा खर्च यंदा काहीसा वाढला आहे. यंदा कांदेबाग केळीचे दर स्थिर आहेत. यामुळे अनेक शेतकरी लागवडीकडे वळले असून, यंदा लागवड काहीशी वाढेल, असेही दिसत आहे.

लागवड सुरूच

यंदा केळीची लागवड सुरूच आहे. सध्या रामबाग किंवा आगाप मृग बहर केळी लागवड सुरू आहे. लागवडीसाठी पुरेसे कंद उपलब्ध होत नसल्याने लागवडीवरही परिणाम होत आहे. उष्णता वाढत असल्याने सध्या शेतकरी प्रथम धैंचाची लागवड करून घेत आहेत. धैंचा १५ दिवसांचा झाल्यानंतर त्यात केळी लागवड केली जात आहे.