कोणत्याही अाजारात पथ्यपालन महत्त्वाचे असतेच. काही अाजारांची लहानसहान लक्षणे असतात. दुर्लक्ष न करता ती वेळीच अोळखावी लागतात. साधारणपणे लहान मुलांनाच जंताचा त्रास होतो, असा समज असतो. पण मोठ्यांमध्येही हा त्रास असू शकतो.
ल हानपणी कधी पोट दुखले, भूक कमी झाली किंवा वजन कमी झाले तर जंत झाले असतील असे प्राथमिक निदान केले जात असे. त्यात तथ्य होते. सामान्यतः सहज अाणि वैकारिक असे दोन प्रकारचे कृमी असतात. त्यापैकी जे शरीराच्या स्वास्थ्यासाठी मदत करतात त्यांना सहज कृमी म्हणतात. ज्यांच्यामुळे विविध आजार निर्माण होतात त्यांना वैकारिक कृमी म्हणतात.
(लेखिका पुणे येथे अायुर्वेद तज्ज्ञ अाहेत.)
