कृषी सल्ला
कृषी सल्ला 
कृषी सल्ला

कृषी सल्ला : भात, भुईमुग, आंबा, भाजीपाला लागवड

डॉ. विजय मोरे

भात ः सध्या रोपवाटिकेसाठी शेतकऱ्यांनी तयारी सुरू केली असेल. भात पेरणीसाठी जमीन नांगरून, त्यातील ढेकळे फोडावीत. प्रति चौरस मीटर एक किलो शेणखत जमिनीत मिसळाले. जमिनीचा उतार लक्षात घेऊन, उंच व पाण्याचा योग्य निचरा होणाऱ्या जागेवर गादीवाफे तयार करावेत. या गादीवाफ्याचा आकार तळाशी १२० सें.मी. रुंद असावा. वाफ्यांना प्रति आर क्षेत्रास १ किलो युरिया व ३ किलो सिंगल सुपर फॉस्फेट द्यावे. भुईमुग ः उन्हाळी भुईमूग सध्या काढणीच्या अवस्थेत आहे. तयार झालेल्या शेंगाची काढणी करून उन्हामध्ये ४ ते ५ दिवस चांगल्या वाळवाव्यात. वाळलेल्या शेंगाची संरक्षित ठिकाणी साठवण करावी. आंबा ः बागेमध्ये हवामानानुसार मागे पुढे फळधारणा व फळे काढणीचा हंगाम सुरू आहे.

  • आंबा फळावंर फळमाशीचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता आहे. फळमाशीच्या नियंत्रणासाठी हेक्टरी चार रक्षक सापळे लावावेत.
  • मोठ्या आकाराची फळे तयार झाली असून, ती काढणीच्या अवस्थेत आहेत. तयार फळे सकाळी दहाच्या आधी आणि दुपारी चारनंतर झेल्याच्या साह्याने ८० ते ८५ टक्के पक्वतेला काढावीत. काढलेली फळे साका टाळण्यासाठी व उष्णतेपासून बचाव करण्यासाठी सावलीत ठेवावीत.
  • काढणीपश्चात बुरशीजन्य रोगापासून आंबा फळांचे संरक्षण करण्यासाठी काढणीनंतर त्वरित फळे ५२ अंश सेल्सिअस तापमानाच्या पाण्यात १० मिनिट बुडवून काढावीत. नंतर सावलीत वाळवावीत. काढलेली तयार फळे पिकविण्यासाठी ती इथ्रेल ६.५ मि.लि. प्रति १० लिटर पाण्यामध्ये मिसळून तयार केलेल्या द्रावणामध्ये पाच मिनिटे बुडवून नंतर सावलीत वाळवावीत. विद्यापीठाने शिफारस केलेल्या कोरूगेटेड फायबर बॉक्समध्ये आंब्यांची पॅकिंग करावी. शक्यता आंब्याची वाहतूक रात्रीच्या वेळी करावी. फळे काढणीच्या किमान ८ दिवस आधी झाडावर कोणतीही फवारणी करू नये.
  • काजू ः पावसाळ्याच्या सुरवातीला आंबा आणि काजू झाडांना खोडकिडीचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असते. यासाठी बागेमध्ये प्रकाश सापळ्याचा वापर करून, जमा झालेल्या कीटकांचा कीटकनाशक मिश्रित पाण्यामध्ये बुडवून नाश करावा. खोडकिडीचा प्रादुर्भाव बागेत ज्या ठिकाणी दिसून दिसून येत असेल, तेथील साल १५ मि.मी. पटाशीसच्या साह्याने काढून, आतील खोडकीड मारून टाकावी. नंतर हा भाग क्लोरपायरिफॉस (२० टक्के प्रवाही) ५ मि.लि. प्रति लिटर या प्रमाणे तयार केलेल्या द्रावणाने चांगला भिजवावा. खोडकिडीने तयार केलेल्या छिद्रामध्ये क्लोरपायरिफॉस (२० टक्के प्रवाही) १० मि.लि अधिक रॉकेल ५० मि.लि.मध्ये ओतावे. काजू बी तयार झालेली असल्यास तिची काढणी करून उन्हामध्ये वाळवावी. नवीन फळबाग लागवड करण्यासाठी फळपिकांच्या शिफारस अंतरानुसार खड्डे खोदून तयार करावेत. नारळ, सुपारी ः

  • - सरासरी तापमानामध्ये वाढ झाल्यामुळे नारळाच्या बागेला ५ ते ६ दिवसांनी व सुपारी बागेला ४ ते ५ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे.
  • नारळावरील गेंडा भुंदा या किडीच्या नियंत्रणासाठी बागेतील शेणखताच्या खड्ड्यामध्ये दर दोन महिन्याने मिथिल पॅराथिऑन (२ टक्के भुकटी) मिसळावी.
  • नारळावरील सोंड्या भुंगा या किडीच्या नियंत्रणासाठी खोडावर एकम मीटर उंचीवर गिरमिटाच्या साह्याने १५ ते २० सें.मी. खोल तिरपे छिद्र पाडावे. त्यामध्ये क्लोरपायरिफॉस (२० टक्के प्रवाही) नरसाळ्याच्या साह्याने ओतावे. ते छिद्र सिमेंटच्या राह्याने बंद करावे.
  • सुपारीवरील कोळे रोग हा बुरशीजन्य रोग असून, त्याच्या नियंत्रणासाठी पावसाला सुरू होण्यापूर्वी झाडावरील वाळलेल्या झावळ्या, शिंपुटे काढून टाकाव्यात. पानाच्या बेचक्यात बोर्डो मिश्रण (१ टक्का) फवारावे.
  • कोळेरोगाच्या यशस्वी नियंत्रणासाठी फोसेटिल एएल (८० टक्के पाण्यात मिसळणारी भुकटी) ३ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी या तयार केलेले द्रावण सुपारी झाडांना मुळावाटे पाच हप्त्यांत द्यावे. त्यासाठी सुपारी झाडाची अन्न घेणारी दोन मुळे निवडून, त्याची टोके कापून घ्यावीत. वरील द्रावण प्रत्येकी १०० मि.लि. दोन प्लॅस्टिक पिशव्यामध्ये भरून त्यात कापलेली मुळे बुडवून पिशव्या मुळांचा बांधून ठेवाव्यात. हे बुरशीनाशक पावसाळा सुरू होण्यापूर्वी द्यावे.
  • भाजीपाला लागवड ः वांगी, टोमॅटो, मिरची व नवलकोल अशा भाजीपाला पिकामध्ये भुरी रोगाचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. त्याच्या नियंत्रणासाठी फवारणी प्रति लिटर पाणी हेक्साकोनॅझोल (५ टक्के) ५ मि.लि. किंवा गंधक (८० टक्के पाण्यात मिसळणारी भुकटी) २ ग्रॅम वेलवर्गीय भाजीपाला पिकामध्ये फळमाशीच्या नियंत्रणासाठी प्रति हेक्टर ४ रक्षक सापळे लावावेत. डॉ. विजय मोरे, ०२३५८- २८२३८७, ९४२२३७४००१ (कृषी हवामान तज्ज्ञ, कृषी विद्या विभाग, डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ, दापोली.)

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Leopard Attack : राधानगरीत बिबट्याचा हल्ल्यात गाय ठार, धनगरवाड्यात भितीचे वातावरण

    Pulses Market : महाडला देशी कडधान्ये तेजीत

    Water Issue : योजना सुरू, पण लाभ क्षेत्रातील तलाव कोरडे

    Agrowon Podcast : मक्याला काय भाव मिळतोय? कापूस, सोयाबीन, गहू, टोमॅटो यांचे दर काय आहेत?

    Sugar Quota : मे महिन्यात साखरेचा कोटा वाढला, घाऊक बाजारात मंदीची लाट

    SCROLL FOR NEXT