विविध प्रकारचे त्वचारोग जसे की, त्वचेवर खाज, पुरळ उठणे, खरूज (कोरडी) यावरील उपचारासाठी कडुनिंबाचे तेल उपयुक्त आहे. गोवर, कांजिण्या येऊन बऱ्या झाल्यानंतर आंघोळीच्या पाण्यामध्ये कडुनिंबाची पाने घालून स्नान करावे. कारण कडुनिंब कृमिनाशक, रक्तदोषनाशक म्हणून कार्य करते. आपल्या घराच्या अंगणात किंवा रस्त्याच्या बाजूला असलेली कडुनिंबाची झाडे सर्वांना परिचित आहेत. विविध औषधी गुणधर्मांमुळे कडुनिंबाला महत्त्वाचे स्थान प्राप्त होते. कडुनिंबाच्या पानांना गुढीपाडव्याला विशेष महत्त्व असते. या झाडाची पाने, फुले, बिया, खोडाची साल असे सर्वच भाग उपयुक्त असतात. विविध औषधांमध्ये कडुनिंबाचा वापर केला जातो.

पथ्य ः बहुगुणी कडुनिंबाचा उपयोग करताना काही पथ्य पाळणे आवश्‍यक आहे. आहारात तिखट, तेलकट, बाहेरचे पदार्थ, फळे, दूध, लोणचे, दही, आंबट ताक यांचे सेवन करणे पूर्ण बंद करावे. त्यामुळे कृमी, त्वचाविकार व रक्तदोषाला प्रतिबंध होतो. टीप ः खूप बळावलेला जुनाट त्वचाविकार, वारंवार ताप येणे, खोकला, सर्दी अशी लक्षणे असल्यास डॉक्टरांच्या सल्ल्याने औषधोपचार करावेत. डॉ. विनिता कुलकर्णी, ९४२२३१०३७७