तंबाखूवरील पाने खाणारी अळी ः

लहान अळ्या सुरुवातीचे तीन ते चार दिवस पानावर समूहाने राहून पानाच्या खालचा भाग खरवडून खातात. पान खाताना अळ्या त्यास छिद्र न पडता पानातील फक्त हरितद्रव्य खातात त्यामुळे प्रादुर्भावग्रस्त पान पातळ पापुद्रासारखे दिसते.

मोठ्या अळ्या संपूर्ण शेतात विखरुन पानांना मोठी छिद्रे पाडून खातात आणि पानाच्या फक्त शिराच शिल्लक ठेवतात. पुढे फुलांवर सुद्धा प्रादुर्भाव करतात.

उंट अळी (जेसूनिया प्रजाती, क्रायसोडेक्सिस प्रजाती, अकाया जनाटा प्रजाती) ः

अळी नाजूक फिकट हिरव्या रंगाची असते. उंट अळ्या चालताना बाक काढून चालतात. लहान अळ्या पानाचा खालचा हिरवा भाग खरवडून खातात. त्यामुळे पानाचा फक्त वरचा पांढरा पापुद्रा दिसतो.

अळी मोठी झाल्यावर पानांना छिद्र पाडून खाते. याशिवाय फुले व शेंगासुद्धा खातात.

घाटे अळी ः

अळी हिरवट, फिकट पिवळसर, तपकिरी किंवा काळी असते. अळी सुरुवातीला पाने खाते. कळ्या, फुले व शेंगांवर ही अळी प्रादुर्भाव करते.

फुले, कळ्या खाल्ल्यामुळे झाडांना फुले लागलेली दिसत नाहीत. शेंगांवर प्रादुर्भाव झाल्यास लहान मोठ्या आकाराची छिद्रे मोठ्या प्रमाणात दिसतात.

चक्री भुंगा ः

एखादे झाड संपूर्ण हिरवे असते, परंतु त्याचे एखादे पान किंवा फांदी सुकलेली दिसते. या झाडाचे निरीक्षण केल्यास चक्री भुंग्याचा झालेला प्रादुर्भाव लक्षात येतो.

मादी भुंगा पानाचे देठ, खोड यावर दोन खापा करून त्यामध्ये अंडी घालते. अंड्यातून अळी निघाल्यानंतर पानाचे देठ, खोड पोखरत खाली जाते. खापेच्या वरील भाग सुकून नंतर वाळतो.

खोड माशी ः

अळी पान पोखरून शिरेपर्यंत पोहोचून शिरेतून पानाच्या देठामध्ये शिरते. त्यानंतर खोडामध्ये शिरते. अशाप्रकारे अळी आतील भाग खात जमिनीपर्यंत पोहोचते.

मावा ः

कीड शेंडा, पानांतील रसशोषण करतात. शरीरातून एक प्रकारचा चिकट द्राव बाहेर सोडतात. त्यामुळे झाडावर काळ्या बुरशीची वाढ होऊन प्रकाश संश्लेषण क्रियेवर परीणाम होऊन वाढ खुंटते.

ही कीड सोयाबीन मोझॅक या रोगाचा विषाणू एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी प्रसार करते.

पांढरी माशी ः

कीड पानातील रस शोषण करते. पिवळ्या मोझॅक या विषाणूजन्य रोगाचा प्रसार करते.

कीडनियंत्रणाचे उपाय

(प्रमाण प्रति लिटर पाणी)

उंट अळी, तंबाखूवरील

पाने खाणारी अळी

प्रोफेनोफोस (५०% ईसी) २ मिलि किंवा क्लोरॲन्ट्रानिलीप्रोल (१८.५०% एससी) ०.३ मिलि किंवा

इन्डोक्झाकार्ब (१५.८०% ईसी) ०.७ मिलि किंवा

थायामेथोक्झाम (१२.६०% )+ लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (९.५०% झेडसी) संयुक्त कीटकनाशक ०.२५ मिलि किंवा

इमामेक्टिन बेंझोएट (१.९०% ईसी) ०.८५ मिलि किंवा

बिटासायफ्लुथ्रीन (८.४९%) + इमिडाक्लोप्रीड (१९.८१ %) ०.७ मिलि संयुक्त कीटकनाशक किंवा

क्लोरॲन्ट्रानिलीप्रोल (९.३०%) + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (४.६०% झेडसी) ०.४ मिलि संयुक्त कीटकनाशक किंवा

नोव्हाल्युरॉन (५.२५%) + इंडाक्झाकार्ब (४.५०% एससी) संयुक्त कीटकनाशक १.७ मिलि किंवा

फ्लुबेंडामाइड (३९.३५% एससी) ०.३ मिलि

चक्री भुंगा : प्रोफेनोफोस (५०% ईसी) २ मिलि किंवा

क्लोरॲन्ट्रानिलीप्रोल (१८.५% एससी) ०.३ मिलि किंवा

थायाक्लोप्रीड (२१.७% एससी) १.५ मिलि किंवा

इथिऑन (५०% ईसी) ३ मिलि किंवा

थायामेथोक्झाम (१२.६०%) + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (९.५०% झेडसी) संयुक्त कीटकनाशक ०.२५ मिलि किंवा

इमामेक्टिन बेंझोएट (१.९०% ईसी) ०.८५ मिलि किंवा

बिटासायफ्लुथ्रीन (८.४९%) + इमिडाक्लोप्रीड (१९.८१%) संयुक्त कीटकनाशक ०.७ मिलि किंवा क्लोरॲन्ट्रानिलीप्रोल (९.३०% ) + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (४.६०% झेडसी) संयुक्त कीटकनाशक ०.४ मिलि

खेाडमाशी

क्लोरॲन्ट्रानीलीप्रोल (१८.५% एससी) ०.३ मिलि किंवा

इथिऑन (५० % ईसी) ३.० मिलि किंवा

इन्डोक्झाकार्ब (१५.८% ईसी) ०.७ मिलि किंवा

थायामेथोक्झाम (१२.६०%) + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (९.५०% झेडसी) संयुक्त कीटकनाशक ०.२५ मिलि किंवा

क्लोरॲन्ट्रानीलीप्रोल (९.३०%) + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (४.६० % झेडसी) संयुक्त कीटकनाशक ०.४ मिलि.

पांढरी माशी , मावा

थायामेथोक्झाम (२५ % डब्लूजी) ०.२ ग्रॅम