सध्यस्थितीत नागपूर व अमरावती परिसरातील बऱ्याच संत्रा बागेमध्ये पानांवर कोळशीसोबतच पांढरे डाग व त्यामध्ये नारंगी रंगाचे मध्यबिंदू असलेले ठिपके दिसून येत आहेत. अनेक संत्रा उत्पादक यास रोगाचा प्रादुर्भाव समजून फवारणी करत आहेत. मात्र, हे पानांवरील ठिपके हे रोग अथवा विकृती नसून एस्चेर्सोनिया ही मित्रबुरशी आहे. एखाद्या किडीचा अधिक प्रादुर्भाव किंवा उद्रेक झाल्यानंतर नैसर्गिक परिसंस्थेमध्ये किडीच्या नियंत्रणासाठी विविध घटक कार्यरत होतात. अशाच प्रकारे संत्रा पिकावरील हानिकारक कीड काळी माशीच्या बाल्य ते कोश अवस्थांवर ‘एस्चेर्सोनिया’ या बुरशीची वाढ झाली. आहे. या बुरशीच्या वाढीसाठी अनुकूल हवामान असल्याने काळी माशीमध्ये संक्रमण होऊन त्यांना रोगग्रस्त केले आहे. संत्रा पानामागे काळ्या माशीची पिल्ले असंख्य प्रमाणात वसाहतीसारखी चिकटून असतात. त्यांच्यामध्ये या बुरशीचा प्रसार एखाद्या साथीप्रमाणे झाला आहे. त्यामुळे पानांवर रोगग्रस्त किडींवर एस्चेर्सोनिया बुरशीची बीजफळे विकसित झालेली दिसून येत आहेत. बुरशीची ओळख

बुरशीमुळे रोगग्रस्त झालेल्या किडींची लक्षणे

संपर्क- डॉ. योगेश इंगळे, ९४२२७६६४३७ डॉ. दिनेश पैठणकर,९८८१०२१२२२ (अखिल भारतीय समन्वित संशोधन प्रकल्प (फळे), डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ, अकोला.)