New Delhi News : यंदा खरिपाची पेरणी गतवर्षीपेक्षा वाढली आहे. हंगामात ९७९.८९ लाख हेक्टरवर आतापर्यंत खरीप पिकांची पेरणी झाली आहे. तर मागील वर्षी याच कालावधीत १२ ऑगस्टपर्यंत ९६६.४० लाख हेक्टर क्षेत्रावर पेरणी झाली होती, असे कृषी विभागाच्या आकडेवारीवरून स्पष्ट होत आहे.

गतवर्षीपेक्षा यंदा १.४ टक्क्याने पेरणी क्षेत्रात वाढ झाली आहे. पीकनिहाय क्षेत्र पाहिले तर भात, डाळी, तेलबिया, तृणधान्य, ऊस पिकाच्या क्षेत्रात दरवर्षी वाढ होताना दिसत आहे. तर दुसरीकडे कापूस आणि ज्यूट/ताग पिकाच्या क्षेत्रात घट झाली आहे.

केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराज सिंह चव्हाण अलीकडेच म्हणाले होते, की सर्व राज्यांत उत्पादित उडीद, तूर आणि मसूरची १०० टक्के खरेदी करण्यासाठी केंद्र सरकार वचनबद्ध आहे. याबद्दल शेतकऱ्यांमध्ये जनजागृती व्हावी आणि अधिकाधिक शेतकरी डाळी उत्पादनासाठी पुढे यावेत हा सरकारचा हेतू आहे.

भारत हा कडधान्यांचा मोठा उत्पादक आहे. मात्र तरीही २०२३-२४ मध्ये डाळींची आयात जवळपास दुप्पट झाली आहे. भारतात प्रामुख्याने हरभरा, मसूर, उडीद, तूरडाळींचा वापर केला जातो.

शेतकऱ्यांना विविध प्रोत्साहनांसह अनेक उपाययोजना करूनही आपण डाळींच्या उत्पादनात स्वयंपूर्ण होऊ शकलो नाही. पर्यायी आयातीवर अवलंबून राहावे लागत आहे. कृषी विभागाच्या शेतकरी कल्याण विभागाकडून खरीप पिकांखालील क्षेत्राची प्रगती सोमवारी (ता. १२) जाहीर केली आहे.

भारतीय शेती नैर्ऋत्य मोसमी पावसावर अवलंबून आहे. या नैर्ऋत्य मोसमी पावसाच्या कालावधीत भारतात एकूण पावसाच्या ७० टक्क्यांहून अधिक पाऊस पडतो. अशा प्रकारे, मॉन्सूनच्या पावसाची वेळेवर आणि योग्य घटना भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी महत्त्वाची आहे, कारण भारतातील सुमारे ४५ टक्के लोकांची उपजीविका पावसावर अवलंबून असलेल्या शेतीवर अवलंबून आहे.

गतवर्षीच्या तुलनेत पीकनिहाय पेरणी क्षेत्र (लाख हेक्टरमध्ये)

पीक----२०२४----२०२३

भात----३३१.७८----३१८.१६

तूर----४४.५७----३८.४९

उडीद----२७.७६----२८.८९

मूग----३२.७८----२९.८९

बाजरी----६५.६९----६८.८१

मका----८५.१७----७९.१७

ज्वारी----१४.२३----१३.२९

सोयाबीन----१२४.६९----१२२.८९

ऊस----५७.६८----५७.११

कापूस----११०.४९----१२१.२४

भुईमूग----४५.४२----४१.९१