Farmer Dies by Suicide in Maharashtra : राज्यातील शेतकऱ्यांच्या आत्महत्यांचा आलेख चढताच असून, यंदा पहिल्या सहा महिन्यांत तब्बल १५५५ शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत. मागील वर्षी २९५४ शेतकऱ्यांनी आपले जीवन संपवले होते. तर मागील काही वर्षांपासून आत्महत्यांचा आलेख चढताच असल्याने कृषी क्षेत्रात चिंता व्यक्त केली जात आहे.

मदत व पुनर्वसन विभागाकडे असलेल्या अधिकृत आकडेवारीनुसार, मागील पाच वर्षांत प्रतिवर्षी अडीच हजार शेतकऱ्यांनी आपले जीवन संपवले आहे. दुसरीकडे सरकार आत्महत्याग्रस्त शेतकऱ्यांना देत असलेल्या मदतीमुळे हा आकडा फुगत असल्याचा दावाही केला जात आहे.

कोकण आणि पुणे विभागांत दिलासादायक स्थिती असून, छत्रपती संभाजीनगर आणि अमरावती विभागांत मोठ्या प्रमाणात आत्महत्यांचे सत्र दिसत आहे. कोकण विभागात एकाही शेतकऱ्याची आत्महत्या नसून, पुणे विभागात १६ शेतकऱ्यांनी जीवनयात्रा संपवली आहे. यामध्ये एकट्या सोलापुरात १३, तर साताऱ्यात २ आणि सांगलीतील एका शेतकऱ्याचा समावेश आहे. यापैकी सहा शेतकऱ्यांचे कुटुंबीय अनुदानास पात्र, तर सहा अपात्र आणि उर्वरित प्रकरणांची चौकशी सुरू आहे.

नाशिक विभागात १७४ शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या असून, जळगाव जिल्ह्यात ९३, अहमदनगरमध्ये ४३, धुळ्यात २८, नाशिक सात, तर नंदुरबारमध्ये ३ शेतकऱ्यांच्या आत्महत्यांची नोंद आहे. यापैकी २६ प्रकरणे अवैध ठरविण्यात आली आहेत.

छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यात नेहमीच आत्महत्यांचा आकडा चढा असतो. या वेळीही ५८४ शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत. त्यापैकी ८० प्रकरणे चौकशीअंती अपात्र ठरविली असून, ३८४ शेतकऱ्यांच्या कुटुंबीयांना अनुदान दिले आहे. तर उर्वरित प्रकरणांची चौकशी सुरू आहे.

अमरावती विभागात सर्वाधिक नोंद; मात्र अपात्र प्रकरणे जास्त

अमरावती विभागात सर्वाधिक ६३७ शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या झाल्या आहेत. बुलडाणा जिल्ह्यात १७३, अमरावती जिल्ह्यात १८३, यवतमाळमध्ये १४९, अकोल्यात ९४, तर वाशीममध्ये ३८ शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत. यातील १७० प्रकरणे अपात्र ठरविली असून, २८५ शेतकऱ्यांच्या कुटुंबीयांना अनुदानासाठी पात्र ठरविले आहे.

औरंगाबाद विभागात आत्महत्यांचा आकडा अमरावती विभागापेक्षा कमी असला, तरी अनुदानास पात्र शेतकऱ्यांच्या कुटुंबीयांचा आकडा जास्त असल्याने चिंता व्यक्त केली जात आहे. नागपूर विभागात १४४ शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या असून, वर्धा जिल्ह्यात ५०, चंद्रपूरमध्ये ७३, तर नागपूर जिल्ह्यात १३ आणि भंडाऱ्यात ३ शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत.

२००१ ते २०२२ पर्यंत ४० हजार आत्महत्या

सरकारी आकडेवारीनुसार, २००१ ते २००२२ पर्यंत राज्यातील तब्बल ४० हजार ८३७ शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत. यापैकी सरकारी पातळीवर १७ हजार २२० प्रकरणे अपात्र ठरविली असली, तरी सरकारी अनुदानास पात्र ठरणाऱ्या कुटुंबीयांची संख्या २१ हजार ४१२ आहे. तर अद्याप २२०५ प्रकरणाची चौकशी अद्याप सुरू आहे.