Pune News: महाराष्ट्रात टिश्यू कल्चर केळी रोपांची निर्मिती करणाऱ्या पंधरा ते वीस लॅबकडे गेल्या वर्षी प्रमाणे यंदादेखील शेतकऱ्यांनी आगाऊ मागणी नोंदवली आहे. यंदा जून, जुलै, ऑगस्ट या पावसाळी हंगामासाठी एकूण सात कोटी केळी रोपे उपलब्ध होतील. टिश्यूकल्चर केळी रोपांच्या पुरवठ्याबाबत असोसिएशन ऑफ प्लांट टिश्यू कल्चर इंडस्ट्रीजतर्फे माहिती देण्यात आली.

गेली दोन वर्षे सातत्याने केळी चांगल्या दराने बाजारात जात असल्याने शेतकरी वर्गात आनंदाचे वातावरण आहे. ऊस पिकाला पर्याय म्हणून जिथे पाण्याची उपलब्धता आहे अशा ठिकाणी केळी पट्टे नव्याने तयार होत आहेत. खानदेश, मराठवाडा या पारंपरिक केळी बेल्टसोबत सोलापूर जिल्हा देखील लागवडीत अग्रेसर बनत आहे.

यंदा जून, जुलै, ऑगस्ट या पावसाळी हंगामासाठी एकूण सात कोटी केळी रोपे उपलब्ध होतील. यामध्ये प्रामुख्याने ९० ते ९५ टक्के पारंपरिक लावली जाणारी जात ‘ग्रँड नैन’चा समावेश आहे. काही कंपन्यांनी देशी जातीची केळी रोपे बाजारात विक्रीस आणलेली आहेत. कमी वेळेत हमखास उत्पन्न देणारी जात म्हणून ग्रँड नैनची ओळख असल्याने शेतकऱ्यांचा साहजिक कल त्याच्याकडे आहे. दक्षिणेकडील राज्यात केळीच्या असंख्य जाती आहेत, मात्र उत्पन्नाच्या हिशोबाने ग्रँड नैन जातीला तोड नाही. त्यामुळे महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांच्या पहिल्या पसंतीच्या जातीकडे पाहिले जाते.

जून, जुलै, ऑगस्ट या कमी कालावधीमध्ये अधिकाधिक रोपे शेतकऱ्यांच्या बांधावर पुरवठा करण्यासाठी कंपन्यांनी तयारी केली आहे. साध्या पिशवीमधून रोपे देणे पूर्णपणे बंद करून, कॅरेटमध्ये रोपे उपलब्ध केली जातात. पूर्वी मातीच्या पिशवीत रोपे तयार केली जात असत, मात्र तंत्रज्ञान सुधारल्याने सध्या कोकोपीट व पीटमॉसचा वापर केला जातो. दर्जेदार टिश्‍यू कल्चर रोपे पुरवठ्यासाठी महाराष्ट्राचे पूर्वीपासून नाव असल्याने महाराष्ट्रातून इतर राज्यात देखील रोपे पाठवण्याचे प्रमाण वाढले आहे. याशिवाय जागोजागी कोल्डस्टोरेज आणि रायपनिंग चेंबर झाल्याने पुरवठा साखळी मजबूत बनली आहे. काढणीपश्‍चात तंत्रज्ञान सुधारल्याने केळी जागेवरच बॉक्स पॅकिंग होऊन निर्यातीचे प्रमाण वाढले आहे.

सध्या टिश्‍यू कल्चर केळी रोपांसोबत टिश्यू कल्चरमध्ये सागवान, बांबू, डाळिंब , स्ट्रॉबेरी, काळी मिरी, पेरू, बटाटा इत्यादी पिकेसुद्धा कंपन्यांनी संशोधन करून शेतकऱ्यांसाठी उपलब्ध करून दिलेली आहेत. सर्व शेतकऱ्यांपर्यंत वेळेत प्रमाणित रोपे पोहोचावी हा टिश्यू कल्चर असोसिएशनचा आग्रह असून, शेतकऱ्यांनी देखील आपली मागणी आगाऊ नोंदवावी असे आवाहन केले आहे.