देवी आजाराच्या नियंत्रणासाठी मेंढ्यांसाठी शीप पॉक्स लस व शेळ्यांसाठी गोट पॉक्स लस बाजारामध्ये उपलब्ध आहे. आजाराची लक्षणे तपासून नियंत्रणाच्या उपाययोजना कराव्यात.
देवी हा पॉक्स विषाणूपासून शेळ्या, मेंढ्यांना होणारा अती संसर्गजन्य साथीचा आजार आहे. याचा प्रादुर्भाव जानेवारी ते एप्रिल या कालावधीमध्ये मोठ्या प्रमाणात दिसून येतो. याचे विषाणू सूर्यकिरणांना संवेदनाक्षम असतात, परंतु शरीरावरील लोकर / केस, तसेच बाधित जनावरांच्या शरीरावरील कोरड्या झालेल्या खपल्यामध्ये तीन महिन्यांपर्यंत जिवंत राहू शकतात. आजारामध्ये मेंढ्यांच्या शरीरावर (कान, तोंड, कास, सड, शेवटीखालील जागा, पोट इ.) प्रथम लालसर पुरळ येतात. त्यामध्ये पू होऊन ते पिवळ्या रंगाचे दिसतात. त्याचे रूपांतर खपल्यामध्ये होते. आजारामध्ये प्रौढ शेळ्या, मेंढ्यांमध्ये ५ ते १० टक्के मरतुकीचे प्रमाण असून करडे, कोकरांमध्ये हे प्रमाण जास्त असते. प्रसार
- डॉ. सचीन टेकाडे, ८८८८८९०२७० (सहायक संचालक, पुण्यश्‍लोक अहिल्यादेवी महाराष्ट्र मेंढी व शेळी विकास महामंडळ, पुणे)