सध्या टोमॅटोचे (Tomato) भाव पडल्यामुळे शेतकऱ्यांना माल अत्यल्प किमतीत काडीमोल भावात विकावा लागतो आहे. टोमॅटो अत्यंत नाशवंत असून, लगेच खराब होतात. टोमॅटोवर प्रक्रिया करून मूल्यवर्धन करता येते.  साठवणुकी संदर्भातील अज्ञान, प्रक्रियेविषयी अनभिज्ञता, पुरेशा साधनसामग्रीचा आभाव, तांत्रिक ज्ञानाचा अभाव अशा अनेक कारणांमुळे प्रक्रिया करण्याला महत्त्व दिले जात नाही. त्यामुळे मोठे आर्थिक नुकसान सहन करावे लागेत. टोमॅटोपासून रस, केचप, सॉस असे पदार्थ तर तयार करता येतात. टोमॅटो सॉस, केचप तर शहरी भागात लोकप्रिय असून लोणचे, ज्यूस, सूप, पावडर या पदार्थांनाही बाजारात चांगली मागणी आहे. त्यामुळे नुकसान टाळून अधिकचा फायदा मिळवता येतो. टोमॅटो पासून पावडर, केचप कसे बनवायचे याविषय़ी महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाने दिलेली माहिती पाहुया.

टमाटो पावडर

टोमॅटो पावडर विविध भाज्यांच्या ग्रेव्ही मध्ये अत्यंत महत्वाचा घटक आहे. हॉटेल व्यावसायीकांकडून तसेच विविध प्रक्रिया उद्योगामध्ये टोमॅटो पावडरला मोठ्या प्रमाणात मागणी असते. 

टोमॅटो स्वच्छ धुऊन उकळत्या पाण्यात २-३ मिनिटे उकळवून घ्यावे आणि त्वरित गार पाणी ओतावे.

या टोमॅटोचे काप करून ट्रे ड्रायरमध्ये ठेवून ६० अंश सेल्सिअस तापमानाला १४ तासांपर्यंत वाळवावे.

-  ढवळत असताना त्यात एका कपड्यात मसाल्यांची पावडर बांधून ती पुरचुंडी उकळत्या टोमॅटोच्या पल्पमध्ये धरून ठेवावी आणि सोबतच कांदा आणि लसूण पावडर एकत्र करावी.

१८ अंश ब्रिक्स इतका टी.एस.एस. आल्यावर उरलेली, १०० ग्रॅम साखर, सायट्रिक ॲसिड मिसळून पुन्हा उकळावे आणि शेवटी व्हिनेगर एकत्रित करावे.

या केचपचा ब्रिक्स कमीत कमी २५ इतका आल्यावर गॅस बंद करून गरम असतानाच केचपचे पॅकिंग करावे.

214 words / 1455 characters

वाळवलेल्या टोमॅटोची पावडर करून गाळून घ्यावी आणि हवाबंद पॅकिंग करून साठवावी.

टोमॅटो केचप  : १ किलो टोमॅटो, व्हिनेगर ः ४० मिली, लवंग, दालचिनी, काळीमिरी, जायफळ, जायपत्री ः ६० ग्रॅम कांदा आणि लसूण पावडर ः १० ग्रॅम सायट्रिक ऍसिड ः ५ ग्रॅम, साखर ः १५० ग्रॅम, पेक्टिन ः ५ ग्रॅम 

- उकळत्या पाण्यात टोमॅटो २-३ मिनिटे उकळून त्यावर लगेच गार पाणी ओतावे. या टोमॅटोचा पल्प तयार करावा.

- १ किलो टोमॅटोचा पल्प कढईत घेऊन सतत ढवळत ठेवून उकळवा, सुमारे एक तृतीयांश भाग कमी झाल्यावर त्यात ५० ग्रॅम साखर मिसळून पुन्हा ढवळून उकळावे.