ब्राह्मणपुरी (ता. शहादा, जि. नंदुरबार) येथील शेतकरी अंशुमन गोपाल पाटील यांनी केळी, कापूस व हरभरा पेरणी व लागवडीचे अंतर वाढवून दर्जेदार व अधिक उत्पादन घेण्याचे प्रयोग यशस्वी केले आहेत. केळीची २२ ते २४ किलोपर्यंतची रास त्यांनी मिळविली. शिवाय खर्चही कमी केला आहे. हरभरा व कापसाच्या शेतीतही त्यांनी लागवड अंतरात वाढ करून चांगले उत्पादन साध्य केले आहे.  नंदूरबार जिल्ह्यात ब्राह्मणपुरी (ता. शहादा) हे गाव शहादा शहरापासून सुमारे १० किलोमीटरवर आहे. गावाकडे जाताना सुसरी मध्यम प्रकल्प लागतो. त्याच्या पाण्यासह गोमाई व सुसरी नदीच्या पाण्याचा लाभही गावाला मिळतो. केळीची शेती या भागात अधिक आहे. याच गावातील अंशुमन गोपाल पाटील यांचेदेखील केळी हेच मुख्य पीक आहे. कापूस, पपई, रब्बी हंगामात हरभऱ्याचे उत्पादन ते घेतात. सन १९९३ पासून ते शेती कसतात. सन १९९९ मध्ये शेतीच्या वाटण्या झाल्या. त्यानंतर ६० एकर काळी कसदार शेती या कुटुंबाकडे आली. यात २५ एकरांत दरवर्षी केळी असते.  केळीचे व्यवस्थापन  पाटील यांची तीन ठिकाणी शेती आहे. दरवर्षी ते उतिसंवर्धित केळी रोपांची लागवड करतात. ज्या वर्षी शेतीच्या वाटण्या झाल्या त्या वर्षी दुष्काळी स्थितीमुळे सुमारे १२ हजार केळी झाडे करपली. त्यामुळे ती काढून टाकावी लागली. तेव्हा ठिबकचे तंत्रज्ञान फारसे प्रसारित झाले नव्हते. आता या तंत्रज्ञानासह आठ कूपनलिकांद्वारे सिंचनक्षमता तयार केली आहे.  अंशुमन सुरवातीपासून शेतीचे व्यवस्थापन पाहतात. त्यांचे लहान बंधू अमोल अभियंता असून, बंगरूळमधील एका कंपनीत व्यवस्थापक आहेत.  पाच बाय पाच फूट अंतरावर केळी रोपांची लागवड व्हायची. प्रतिरोप १२ रुपये खर्च लक्षात घेतला तर अपेक्षित रोपसंख्या व मरतूक धरून २२ हजार रुपये खर्च रोपांसाठी लागायचा. अशा अंतरात लागवड केल्यानंतर झाडांची अपेक्षित वाढ दिसत नव्हती. दाटी व्हायची. रासही १५ ते १६ किलो अशी मिळायची. मग लागवडीचे अंतर वाढवून सात बाय पाच फूट असे केले.  पूर्वी अधिक प्रमाणात लागणाऱ्या रोपांची संख्या कमी होऊन एकरी १२५० पर्यंत आली. 

व्वस्थापनातील बदल 

देशी कापसाची लागवड  पाटील देशी कापसाची लागवड करतात. त्याची लागवडही सात बाय एक फूट अंतरावर असते. एकरी १२ क्विंटल उत्पादन त्यात ते साध्य करतात. ही लागवडदेखील गादी वाफ्यावर असते.  २०११ पासून ते हरभऱ्याची सुधारित पद्धतीने लावण करतात. ठिबकद्वारेच हरभऱ्याला पाणी देतात. दोन ओळींमधील अंतर २० इंच असते. पूर्वी एकरी बियाणे अधिक लागायचे. आता एकरी २० ते २२ किलो बियाणे लागतात. उत्पादन एकरी १० ते १२ क्विंटलपर्यंत मिळते.  पाण्याचे संधारण  साधारण १९९९ मध्ये पाणी कमी झाल्यानंतर त्यांचे वडील गोपाल यांनी पुढाकार घेऊन सुसरी नदीवर बंधारा बांधला होता. पाण्याचा काटकसरीने वापर त्यानंतर सुरू झाला. आता जवळपास सर्व क्षेत्रावर ठिबक केले आहे. तीन वर्षांपासून शेतात डीप सीसीटीचे (सलग समतल चर) उपचार केले आहेत. सुमारे १५ एकरांत २४ डीप सीसीटी एका बांधाला बनविले. त्यातून शेतात मोठ्या प्रमाणात जलसंचय होऊ लागला आहे. जेथे शेतातील पाणी वाहून जाण्याचे आउटलेट होते त्या आसपास शेततळे तयार केले आहे. त्यात सुमारे १० लाख लिटर पाणी साठते. शेतीसाठी पाच सालगडी व एक व्यवस्थापकही आहे. नागपूर येथील गो संशोधन केंद्रात पाटील यांनी प्रशिक्षण घेतले आहे. पाणी फाउंडेशनच्या कार्यक्रमातही त्यांचा हिरिरीने सहभाग राहिला आहे. पत्नी सौ. सुषमा, चुलतबंधू अनिल पाटील, काका कै. नरोत्तम मंगेश पाटील यांची मोलाची साथ लाभल्याचे पाटील सांगतात.  संपर्क - अंशुमन पाटील - ९७६३६१२४९६