परभणी ः कपाशीच्या पिकाला गंधक तसेच सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची गरज असते. निंबोळी पेंडयुक्त युरियाचा वापर केल्यास पिकास दीर्घकाळ नत्राची उपलब्धता राहते. उत्पादन खर्च कमी करण्यासाठी शिफारशीनुसार योग्य खतांच्या मात्रा देणे आवश्यक आहे, असे प्रतिपादन वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठातील कृषी विद्यावेत्ता डॉ. आनंद गोरे यांनी केले.

‘अॅग्रोवन’ आणि ‘स्मार्टकेम टेक्नोलाॅजीज’ यांच्यातर्फे शुक्रवारी (ता. २०) गुगळी धामनगाव (ता. सेलू) येथे ‘कापूस पीक खत व्यवस्थापन’ या विषयावर आयोजित अॅग्रोवन संवाद चर्चामध्ये डॉ. गोरे बोलत होते. अध्यक्षस्थानी प्रगतिशील शेतकरी आप्पासाहेब डख होते. महाधनचे वरिष्ठ व्यवस्थापक ए. बी. सय्यद, शीतल उफाडे, अमित कनमोरे, पंजाबराव डख आदी उपस्थित होते.

डॉ. गोरे म्हणाले, कपाशीची लागवड करण्यापूर्वी माती परीक्षण करावे. परीक्षण अहवालानुसार शिफारशीत खतांच्या मात्रा द्याव्यात. गंधकयुक्त खते द्यावीत. निंबोळी पेंड युक्त युरिया खतांचा वापर करावा. त्यामुळे पिकास दीर्घकाळ नत्र उपलब्ध राहते. रसशोषण करणाऱ्या किडींचा प्रादुर्भाव कमी होईल. सूक्ष्म अन्नद्रव्याची कमतरता तसेच बुरशी ही कपाशीतील पातेगळीची कारणे आहेत. त्यासाठी सूक्ष्म अन्नद्रव्ये तसेच बुरशीनाशकांची फवारणी करणे आवश्यक आहे. उत्पन्नाची जोखीम कमी करण्यासाठी वैविध्यपूर्ण तसेच आंतरपीक पद्धतीचा अवलंब करावा. कोरडवाहू क्षेत्रात चार ओळीनंतर सरी काढावी. त्यामुळे पडलेल्या पावसाचे पाणी जमिनीत मुरून पुढील काळात ते पिकास उपलब्ध होऊ शकेल. पावसाच्या खंड काळात संरक्षित पाणी दिल्यास उत्पादनात घट येत नाही. खंड काळात शिफारशीप्रमाणे पोटॅशियम नायट्रेटची फवारणी करावी. पाणी साचून राहिल्यास निचरा करावा. बोंड अळीच्या व्यवस्थापनासाठी सामूहिक प्रयत्नांची गरज आहे. निंबोळी अर्क, कामगंध सापळे, आर्थिक नुकसान पातळी ओलांडली; तर रासायनिक कीटनाशकांची फवारणी, असे एकात्मिक कीड व्यवस्थापन करावे, असे सांगितले.

सय्यद यांनी स्मार्टकेमच्या विविध खतांची माहिती दिली. प्रास्ताविक अॅग्रोवनचे बातमीदार माणिक रासवे यांनी केले. सूत्रसंचालन अॅग्रोवनचे वितरण प्रतिनिधी भास्कर काळे यांनी केले. तर सकाळ-अॅग्रोवनचे वितरक बालासाहेब धामनगांवकर यांनी आभार मानले.