Team Agrowon
कोरडवाहू तसेच ओलिताखालील हरभऱ्यासाठी विजय, दिग्विजय, राजविजय-२०२, राजविजय-२०४, जाकी, आयसीसीव्ही-१०, पीकेव्ही कांचन, फुले विक्रम, बीडीएनजी-७९७, फुले विक्रांत किंवा विश्‍वराज या देशी किंवा सुधारित वाणांची शिफारस करण्यात आली आहे.
हरभऱ्याच विजय हे वाण जिरायती जमिनीत लागवड केल्यास ८५ ते ९० दिवसात तयार होत तर बागायती परिस्थितीत १०५ ते १९० दिवसात तयार होत. हे वाण मर रोगाला प्रतिकारक असून पाण्याचा ताण सहन करणारं आहे. याशिवाय जिरायती, बागायती भागास आणि उशिरा पेरणीसाठीही हे वाण योग्य मानल जात.
हरभऱ्याच विशाल हे वाण ११० ते ११५ दिवसात तयार होतं. या वाणापासून जिरायती जमिनीत सरासरी हेक्टरी १३ क्विंटल उत्पादन मिळत तर बागायती जमिनीत सरासरी हेक्टरी २० क्विंटल उत्पादन मिळत.
हरभऱ्याच्या इतर वाणापैकी महत्वाच वाण आहे दिग्विजय. हे वाण बागायती परिस्थितीत ११०-११५ दिवसात तयार होत. हे वाण मर रोगाला प्रतिकारक आहे. तसच जिरायती, बागायती आणि उशिरा पेरणीसाठी हे वाण योग्य मानल जात.
हरभऱ्याच फुले विक्रम हे वाण उंच वाढत असल्यामुळे यांत्रिक पद्धतीने काढणी करण्यास उपयुक्त आहे. पीक लोळत नाही. याशिवाय मर रोगाला प्रतिकारक असून जास्त उत्पादन देत.
हरभऱ्याची जाकी-९२१८, पीडीकेव्ही कांचन, पीडीकेव्ही कनक ही वाणं विदर्भ विभागासाठी प्रसारित करण्यात आली आहेत. बीडीएनजी-७९७ म्हणजेच आकाश हे वाण मराठवाडा विभागासाठी प्रसारित करण्यात आले आहे. याशिवाय हरभऱ्याची जवाहर ग्राम-२४, राजविजय २०२, राजविजय २०४ ही वाणेही चांगल उत्पादन देतात.
पुसा मानव हे वाण मर रोगाला प्रतिकारक्षम असून कोरडी मूळकुज, मानकुज आणि खुजा रोगाला प्रतिकारक आहे.