Team Agrowon
पाझर तलावाचा उपयोग आणि प्रयोजन हे केवळ पडणारे पावसाचे पाणी वाहून न जाता, काही काळ थांबेल आणि त्यामुळे ते जमिनीत जिरून भूजल साठा वाढेल यासाठी आहे. हा काही साठवणीचा तलाव नव्हे, हे लक्षात घ्यावे.
पाझर तलाव हा जर गावाच्या वरच्या बाजूला असेल, तर पडणाऱ्या पावसाचे पाणी या पाझर तलावात काही काळ थांबेल आणि जमिनीत मुरून हळूहळू खाली येईल.
पडणारे पावसाचे पाणी कुठेही पाझर तलाव करून त्यात अडवता किंवा साठवता येते, हे बरोबर असले तरी अशा प्रकारे साठवलेल्या पाण्याचा उपयोग आहे की नाही याचा विचार आणि अभ्यास करून पाझर तलावाची जागा निश्चित केली तर फायदा होतो.
आपण पाझर तलाव करणार आहोत त्या ठिकाणी मातीचा थर किती आहे, आपण ज्या खोलीपर्यंत तलाव खणत आहोत, त्या खोलीला तळाला माती आहे, मुरूम आहे की कातळ आहे, याचा अभ्यास करून त्या तलावाचे आकारमान निश्चित करावे लागते.
जर तळाला कातळ आला तर पाणी खाली जिरू शकत नाही, तर आजूबाजूच्या जमिनीत माती असेल तिथे पसरते.
जर खाली माती किंवा मुरूम असेल पाणी काही काळ थांबते आणि मग हळूहळू जमिनीत जिरून उताराने मार्गक्रमण करते किंवा त्या परिसरात साठून एक भूजल साठा वाढायला मदत करते.
पाझर तलावाचा उपयोग आणि प्रयोजन हे केवळ पडणारे पावसाचे पाणी वाहून न जाता, काही काळ थांबेल आणि त्यामुळे ते जमिनीत जिरून भूजल साठा वाढेल यासाठी आहे.