Sainath Jadhav
वसंतराव नाईक यांचा जन्म १ जुलै १९१३ रोजी यवतमाळ जिल्ह्यातील गहुली गावात एका शेतकरी कुटुंबात झाला. ते महाराष्ट्राचे सर्वाधिक काळ मुख्यमंत्री राहिले (१९६३-१९७५).
वसंतराव नाईक हे स्वतः शेतकरी होते,त्यांनी शेतीला आधुनिक तंत्रज्ञानाशी जोडण्याचा प्रयत्न केला. त्यांचा विश्वास होता की, "शेती मजबूत झाली तरच देश समृद्ध होईल."
वसंतराव नाईक यांनी महाराष्ट्रात हरितक्रांती घडवली. त्यांनी संकरित बियाणे, आधुनिक शेती तंत्र आणि जलसंधारण यावर भर दिला.
१९७२ च्या भयंकर दुष्काळात वसंतराव नाईक यांनी देशात प्रथमच 'रोजगार हमी योजना' सुरू केली. या योजनेने ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आणि मजुरांना रोजगार मिळाला.
वसंतराव नाईक यांनी शेतीच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी महाराष्ट्रात चार कृषी विद्यापीठे स्थापन केली. या विद्यापीठांनी शेतकऱ्यांना नवीन तंत्रज्ञान शिकण्याची संधी दिली.
नाईक यांनी सहकारी साखर कारखाने, सूतगिरण्या आणि दूध उत्पादक संघांना प्रोत्साहन दिले. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या मालाला योग्य भाव मिळाला आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्था मजबूत झाली.
१९७२ मध्ये महाराष्ट्रात भीषण दुष्काळ पडला. अशा कठीण काळात वसंतराव नाईक यांनी शेतकऱ्यांना संकरीत बियाणे, पाण्याचे नियोजन आणि आर्थिक मदत उपलब्ध करून दिली.
वसंतराव नाईक यांचे निधन १८ ऑगस्ट १९७९ रोजी झाले, पण त्यांचा वारसा आजही जिवंत आहे. त्यांचा जन्मदिवस, १ जुलै, महाराष्ट्रात 'कृषी दिन' म्हणून साजरा केला जातो.
"शेती मोडली तर लोकशाही मोडेल," असे वसंतराव नाईक म्हणायचे. त्यांचा हा संदेश आजही शेतकऱ्यांना आणि धोरणकर्त्यांना प्रेरणा देतो.