Team Agrowon
वरून काटेरी पण आतून गोड.. असे म्हटले की फणस हे फळ लगेच डोळ्यांसमोर येते. अनेक पोषक घटकांनी युक्त पण वजनाला जास्त, कापायला अवघड, हाताळायला जिकरीचे आणि ठरावीक भागातच येणारे हे फळ आरोग्यासाठी खूप लाभदायी असते.
कापा प्रकारच्या फणसातील गरे कडक, खुसखुशीत, चवीला जास्त गोड व रुचकर असतात. बरका प्रकारातील फणसांचे गरे नरम, बिळबिळीत, चवीला कमी गोड किंवा सपक असतात.
कापा फणसावरील काटे चपटे, लांबट व निमुळते तर बरका फणसावरील काटे आखूड व पसरट असतात.
फणसाची मूळे, साल, फळाचा गर, बी या सर्वांचेच विशेष पोषक आणि आरोग्यवर्धक महत्त्व आहे. या फळाचे सर्वच भाग उपयोगी असतात.
पिकलेल्या फणसात सुमारे ६३ ते ७० टक्क्यांपर्यंत जलांश असतो. पोषणमूल्याच्या दृष्टीने १०.५ टक्के ते १३.५ टक्के प्रथिने, २२ ते २५ टक्के कर्बोदके त्यातील सुमारे १४ टक्क्यांपर्यंत शर्करा असून अत्यंत कमी ०.०९ ते ०.१२ टक्के स्निग्धांश असतात.
पोटॅशिअम, सोडिअम, कॅल्शिअम, झिंक आणि लोह ही महत्त्वपूर्ण खनिजे त्याचसोबत जीवनसत्त्व अ आणि क भरपूर प्रमाणात असतात.
फणसाचे पिकलेले गरे खाल्ले जातात. त्यापासून जॅम, जेली, लोणची व पाक हे खाद्यपदार्थ तयार करतात. कोवळ्या फणसाची भाजी केली जाते.