Mahesh Gaikwad
शेतीला पूरक व्यवसाय म्हणून शेतकरी दुग्ध व्यवसाय करतात. हमखास पैसा देणारा दूध व्यवसाय शेतकऱ्याच्या अडीअडचणीला आर्थिक निकड भागविण्यासाठी फायद्याचा ठरतो.
पण अलिकडच्या काळात दुधाला मिळणारा दर, दूध भेसळ यासारख्या प्रश्नांमुळे दूध धंदा शेतकऱ्यांसाठी आतबट्ट्याचा ठरत आहे.
दुग्ध व्यवसायात दूध उत्पादनात सातत्य ठेवणे महत्त्वाचे असते. दुग्ध व्यवसायात भाकड जनावरांची मोठी समस्या शेतकऱ्यांसमोर असते.
भाकड जनावरे सांभाळणे म्हणजे तोट्याचा सौदा असे म्हटले जाते. कारण भाकड जनावरे आणि गायी-म्हशींच्या नर पिल्ले सांभाळणे शेतकऱ्यांच्या आवाक्याबाहेर असते.
त्यातच गोवंश बंदी हत्या कायद्यामुळे भाकड जनावरे सांभाळण्याशिवाय शेतकऱ्यांसमोर पर्याय राहिलेला नाही.
त्यामुळे एकीकडे हे भाकड पशुधन विक्री करण्यासाठी कायदेशीर बंदी आहे. तर ते सांभाळण्याची आर्थिक ताकद शेतकऱ्यांमध्ये नाही.
गोशाळांमध्येही भाकड पशुधन ठेवण्याला मर्यादा आहेत. त्यामुळे भाकड जनावरे आणि संकरित गायींना होणाऱ्या नर वासरांचे करायचे काय हा मोठा प्रश्न शेतकऱ्यांसमोर आहे.
सध्या महाराष्ट्रारावर दुष्काळाचे सावट आहे. अशात आहे तीच जनावरे सांभाळणे शेतकऱ्यांसाठी शक्य नसल्याने गावोगावी भाकड आणि नर वासरे सोडून दिलेली दिसत आहेत.