Swarali Pawar
जास्त तापमान, साचलेलं पाणी आणि आर्द्रता करपा रोगासाठी पोषक ठरतात. योग्य वेळी उपाय न केल्यास मोठे नुकसान होऊ शकते.
करपा हा बुरशीजन्य रोग असून कोलेक्टोट्रीकम डिमॅटियम या बुरशीमुळे होतो. बियाण्यांद्वारे आणि झाडांच्या अवशेषांद्वारे याचा प्रसार होतो.
करपा रोगामुळे १६ ते २५% उत्पादन घटते. प्रादुर्भाव तीव्र झाल्यास १००% पिके नष्ट होऊ शकतात.
खोड, पाने व शेंगांवर लालसर, गडद तपकिरी डाग दिसतात. त्यावर नंतर बुरशीचे काळसर आवरण तयार होते.
रोगग्रस्त शेंगा सुरुवातीला पिवळट-हिरवट होतात, नंतर वाळतात. दाणे लहान, सुरकुतलेले राहतात किंवा तयारच होत नाहीत.
रोगामुळे पाने पिवळी-तपकिरी होऊन गळतात. प्रादुर्भावग्रस्त बियाण्यांपासून पेरलेली पिके लगेच मरतात.
पेरणीसाठी स्वच्छ बियाणे वापरा, प्रतिकारक्षम वाण निवडा, रोगग्रस्त अवशेष काढून टाका आणि बियाणांना थायरम किंवा कॅप्टनने प्रक्रिया करा.
करपा नियंत्रणासाठी टेब्युकोनॅझोल + सल्फर (२५ ग्रॅम/१० लिटर पाणी) किंवा टेब्युकोनॅझोल २५.९% ईसी (१२.५ मि.ली./१० लिटर पाणी) फवारणी करा.