Swarali Pawar
ज्वारीच्या चाऱ्यात ८ ते १० टक्के प्रथिने असतात. त्याची पाने हिरवीगार, रसाळ आणि पालेदार असल्याने जनावरे ती आवडीने खातात.
ज्वारी पिकासाठी चांगला निचरा होणारी मध्यम ते भारी जमीन निवडावी. पूर्व मशागतीवेळी प्रति हेक्टर ५ टन शेणखत किंवा कंपोस्ट मिसळावे.
रब्बी हंगामात योग्य जातींची निवड करावी. सप्टेंबर ते ऑक्टोबर हा पेरणीसाठी योग्य काळ आहे. रूचिरा, फुले गोधन, फुले अमृता आणि मालदांडी ३५-१ या जातींची ३० सेंमी अंतरावर पेरणी करावी.
पेरणीपूर्वी प्रति १० किलो बियाण्यास २५० ग्रॅम अॅझोटोबॅक्टर मिसळावे. प्रति हेक्टर सुमारे ४० किलो बि
ज्वारीसाठी हेक्टरी १०० किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद आणि ४० किलो पालाश द्यावे. अर्धे खत पेरणीवेळी आणि उर्वरित ३० दिवसांनी द्यावे.
पहिली खुरपणी वेळेत करा आणि शेत तणविरहीत ठेवा. १० ते १२ दिवसांच्या अंतराने आवश्यकतेनुसार पाणी द्यावे.
पेरणीवेळी बियाण्यास थायोमेथोक्झाम चोळावे. तसेच क्विनॉलफॉसची दोन फवारणी करून पिकाचे संरक्षण करावे.
६५ ते ७० दिवसांत हिरवा चारा तयार होतो. पन्नास टक्के फुलोऱ्यावर ज्वारीची कापणी करावी. प्रती हेक्टर ५०० ते ५५० क्विंटल हिरव्या चाऱ्याचे उत्पन्न मिळते.