Swarali Pawar
गाभणाच्या तिसऱ्या महिन्यापासून मेंढीला २००-२५० ग्रॅम अतिरिक्त खुराक द्या. हिरवा चारा, ज्वारी-बाजरी आणि डाळींचा समावेश करा. स्वच्छ पाणी नेहमी उपलब्ध ठेवा.
आहारात मीठ आणि खनिजाचे मिश्रण असावे. कॅल्शिअम, फॉस्फरस आणि आयोडीन यांची आवश्यकता जास्त असते. हे पोषकद्रव्य हाडे, रक्त आणि हार्मोनांसाठी आवश्यक आहे.
गोठ्यात खनिजांनी युक्त चाटण विटा ठेवा. मेंढ्या आपल्याला हवी तेव्हढी विटा चाटून खनिज प्राप्त करतात. त्यामुळे पोषणतूट दूर होतो.
प्रसूतीनंतर मेंढीला शांत, स्वच्छ आणि उबदार जागा द्या. कोकराला नाळ स्वच्छ करून संसर्ग टाळा. प्रसूतीनंतर आईने कोकराला चाटून त्याचा शुद्धीकरण करावे.
पहिले ४-५ दिवस मेंढीला १००-१५० ग्रॅम उकडलेली बाजरी व चांगला सुक्स आहार द्या. भरपूर दूध मिळावे म्हणून संतुलित आहार आणि पाणी द्या. त्यामुळे कोकराला पोषण मिळते.
१०-१२ दिवसांनंतर कोकराला कोवळा चारा द्या. ५-८ आठवड्यांपासून थोडे थोडे खाद्य देण्याची सवय लावा. १२ आठवड्यांनंतर स्वतंत्र आहार सुरू करा.
गोठा कोरडा, स्वच्छ आणि उबदार ठेवा. गवताचा थर किंवा जुनी गाणी रात्री कोकरांना उब देण्यासाठी वापरा. ओलसरपणा आणि थंडीत रोग कमी होतील.
लसीकरण वेळेवर करा आणि पशुवैद्यकाचा सल्ला घ्या. स्वच्छता, पोषण व काळजी या तिन्ही गोष्टी पाळल्यास मेंढी व कोकरे निरोगी राहतात. यामुळे पशुपालकांना अधिक नफा होतो.