Mahesh Gaikwad
पशुपालन व्यवसाय करताना पशुपलाकांनी जनावरांच्या योग्य आहार व्यवस्थापनावर भर देणे आवश्यक असते.
पूरक आहार म्हणून जनावरांना पशुखाद्य जरी दिले जात असले, तरी जनावरांना ताडे हिरवे गवत, कोरडा पेंढा असा चारा देणे गरजेचे असते.
उत्पादन खर्च कमी करून दूध उत्पादन वाढविणे तसे कठीण असते. मात्र, अझोला सारखा हिरवा पौष्टिक चारा कमीत कमी खर्चात जनावरांसाठी चांगला खुराक आहे.
ॲझोलामध्ये प्रथिनांचे प्रमाणा २५ ते ३० टक्क्यापर्यंत असते. जनावरांसाठी ॲझोलाचा चाऱ्याचा वापर पूरक खाद्य म्हणून करता येतो.
चाऱ्याच्या तुलनेत ॲझोलामध्ये जीवनसत्वे आणि खनिजांचे प्रमाण अधिक आहे. त्यामुळे ॲझोला जनावरांसाठी ड्राय फ्रूटच आहे.
जनावरांना त्यांच्या रोजच्या खाद्यासोबत दीड ते दोन किलो ॲझोला दिला, तर दुधात वाढ होते.
विशेषत: उच्च प्रथिनांमुळे जनावरे ॲझोला सहजपणे पचवतात शकतात. त्यामुळे याचा वापर पशुखाद्यास पूरक म्हणून करता येतो.
ॲझोला हे कोंबडीचेही खाद्य आहे. कोंबड्यांच्या खाद्यात मिश्रण स्वरूपात ॲझोलाचा वापर केल्यास मांसल कोंबड्यांचे वजन वाढते. अंडी देणाऱ्या कोंबड्यांच्या उत्पादनात वाढ होते.