Swapnil Shinde
सायबेरियन क्रेनपासून ग्रेटर फ्लेमिंगोपर्यंत अनेक परदेशी पक्षी दरवर्षी हिवाळ्यात अन्न, प्रजनन आणि घरटे बांधण्यासाठी भारतात स्थलांतर करतात.
काळ्या शेपटीचे गॉडविट्स उन्हाळ्यात आइसलँड किंवा रशियामध्ये घालवतात.हिवाळा ते उत्तर भारतातील सखल गवताळ प्रदेशात उतरतात. भारतात ते चार महिने घालवतात.
तपकिरी बदक हे भारतातील हिवाळ्यातील एक सामान्य पाहुणे आहे, जे युरोप आणि उत्तर अमेरिकेतून अनेक मैलांचा प्रवास करते. हा पक्षी उत्तर आणि मध्य भारतात, बहुधा भोपाळमध्ये पाहिला मिळतो.
हे स्थलांतरित पक्षी राजस्थानमध्ये हिवाळ्याच्या काळात भारतात आढळतात. सुंदर पक्षी चिमणीसारखा दिसतो. पण नावाप्रमाणेच त्याच्या मानेखालील निळ्या पंखांनी ओळखले जाते.
या पक्ष्यांची मोठी संख्येने हिवाळा भारतात येत असतात. हिमालयावर प्रवास करतात, पुढे पुढे जाण्यापूर्वी हिमालयाच्या अगदी दक्षिणेकडील आर्द्र प्रदेशात विश्रांती घेतात.
निळ्या शेपटीचा मधमाशी खाणारा मधमाशी खाणारा मेरोपिडे कुटुंबातील एक लहान पक्षी आहे. स्थलांतरित पक्षी बहुतेक द्वीपकल्पीय भारतामध्ये हंगामीपणे दिसतात आणि प्रजननासाठी देशात प्रवास करतात.
स्पॉटेड रेडशॅंक पावसाळ्यानंतर भारतात स्थलांतरित होतात आणि बर्‍याचदा हरियाणाच्या दलदलीच्या लँडस्केपमध्ये दिसू शकतात. ते एप्रिलच्या सुरुवातीला उन्हाळ्याच्या प्रारंभी निघतात.
रफ आर्क्टिक टुंड्रा प्रदेशातील आहे. हिवाळ्यात ते भारतात स्थलांतर करतात, जिथे त्यांना त्यांच्या पिलांच्या वाढीसाठी भरपूर अन्न मिळते. प्रजनन हंगाम पुन्हा आला की ते पुन्हा टुंड्राकडे जातात.